7 belangrijke leiderschapstheorieën

Opleidenzwart bord witte letters leiderschap

Zijn goede leiders goede managers? Of is het andersom? Het is een kip-en-ei-vraag waar geen eenduidig ​​antwoord op bestaat. Dit leidt er vaak toe dat mensen zich afvragen wat het verschil is tussen een leider en een manager. Eén ding is echter zeker: hoewel leiderschap en management niet hetzelfde zijn, moeten ze beide hand in hand gaan.

Als managers effectief willen zijn in hun rol, is het essentieel dat ze over bepaalde leiderschapsvaardigheden beschikken. En als leiders succesvol willen leiden, zullen zeker moeten beschikken over management kwaliteiten. Uiteindelijk hebben beide rollen inzicht nodig in menselijk gedrag om meer betrokken werknemers en productievere werkplekken te creëren.

De belangrijke leiderschapstheorieën en -stijlen

Laten we, voordat we in de theorieën duiken, eens kijken waar theorieën van leiderschap over gaan:

  1. Contingentietheorie
  2. Situationeel Leiderschapstheorie
  3. Transformationeel Leiderschap Theorie
  4. Transactionele theorieën
  5. Gedragstheorie
  6. Great Man Theory of Leadership
  7. Eigenschapstheorie van leiderschap

Decennialang zijn talloze onderzoeken gericht geweest op leiderschap, wat aanleiding heeft gegeven tot verschillende theorieën. Deze theorieën zijn verschillende denk richtingen die door filosofen, onderzoekers en cognitieve experts naar voren zijn gebracht om uit te leggen wat er bij het ‘creëren’ van een leider komt kijken. Deze theorieën werpen licht op de eigenschappen en gedragingen die individuen kunnen helpen hun leiderschapskwaliteiten te cultiveren.

Daarom hier enkele van de belangrijkste leiderschapstheorieën die elke leider en manager moet kennen om op de hoogte te blijven.

1. Contingentietheorie

Deze theorie stelt voor dat niet één manier of stijl van leiderschap van toepassing kan zijn op alle situaties. Met andere woorden, het erkent dat er variabelen kunnen zijn die een bepaalde situatie beïnvloeden. En een leider moet de juiste handelswijze kiezen, rekening houdend met die variabelen.

In dit verband stellen leiderschapsonderzoekers White en Hodgson: “Effectief leiderschap gaat over het vinden van de juiste balans tussen behoeften, context en gedrag.” De beste leiders hebben niet alleen de juiste eigenschappen, maar ook het vermogen om de behoeften van hun volgers in te schatten, de situatie te analyseren en dienovereenkomstig te handelen.

2. Theorie van situationeel leiderschap

Net als de contingentietheorie benadrukt de situationele theorie het belang van situationele variabelen en beschouwt ze niemands leiderschapsstijl als beter dan die van anderen.

Deze theorie is naar voren gebracht door de Amerikaanse professor Paul Hersey en leiderschapsgoeroe Ken Blanchard. De situationele theorie is een combinatie van twee factoren: de leiderschapsstijl en het volwassenheidsniveaus van de volgers. Volgens deze theorie vragen verschillende situaties om verschillende stijlen van leiderschap en besluitvorming. Leiders moeten handelen naar de situatie waarmee ze worden geconfronteerd en hoe zij die beoordelen.

3. Transformationele leiderschapstheorie

De Transformationele leiderschapstheorie, ook wel de Relatietheorie genoemd, richt zich op de relatie tussen leiders en volgers. Deze theorie gaat over het soort leider dat inspirerend en charismatisch is en zijn volgelingen aanmoedigt om te transformeren en beter te worden in een taak.

Transformationele leiders worden doorgaans gemotiveerd door hun vermogen om hun volgers het belang van de taak te laten zien en het hogere belang dat bij de uitvoering aan de orde is. Deze leiders zijn niet alleen gefocust op de prestaties van het team, maar geven ook individuele teamleden het nodige duwtje in de rug om zijn of haar potentieel te bereiken. Deze leiderschapstheorie helpt je om je vaardigheid aan te scherpen.

4. Transactionele theorieën

Transactionele theorieën, ook wel managementtheorieën of uitwisselings- c.q leiderschapstheorieën genoemd, draaien om de rol van toezicht, organisatie en teamwerk. Deze leiderschapstheorieën beschouwen beloningen en straffen als de basis voor leiderschapsacties. Dit is een van de (nog) vaak gebruikte theorieën in het bedrijfsleven. De voorstanders van deze leiderschapsstijl gebruiken beloningen en straffen om werknemers te motiveren.

leiderschapstheorie

5. Gedragstheorie

In de gedragstheorie verschuift de nadruk van de eigenschappen of kwaliteiten van leiders naar hun gedrag en acties. In schril contrast met de Great Man Theory en de karakter- benadering van leiderschap, beschouwt deze theorie effectief leiderschap als het resultaat van veel geleerde of verworven vaardigheden. Het stelt voor dat een individu kan leren een goede leider te worden. Dit is een van de populairste leiderschapstheorieën.

6. Great Man Theory of Leadership

Dit is een van de vroegste leiderschapstheorieën en is gebaseerd op de veronderstelling dat leiderschap een aangeboren fenomeen is en dat leiders worden ‘geboren’ in plaats van ‘gemaakt’. Volgens deze theorie heeft een persoon die in staat is om te leiden de persoonlijkheidskenmerken van een leider – charme, zelfvertrouwen, intellect, communicatieve vaardigheden en sociale aanleg – vanaf de geboorte, waardoor ze zich onderscheiden. Deze theorie benadrukt leiderschap als een kwaliteit die je bezit of niet; het is niet iets dat je kunt leren.

Hoewel de theorie behoorlijk ontmoedigend klinkt voor degenen die de kneepjes van het leiderschap willen leren, zou je moed kunnen putten uit het feit dat de meeste moderne theoretici het verwerpen en door sommige grote leiders zelf. Het is nog steeds een interessante kijk op leiderschap en een die de kwaliteiten van grote leiders benadrukt, die in de loop van de tijd min of meer onveranderd zijn gebleven.

7. Eigenschapstheorie van leiderschap

Volgens deze theorie worden leiders geboren met eigenschappen die hen geschikter maken voor de rol van leider dan anderen die deze natuurlijke eigenschappen niet hebben. Als zodanig wijst de theorie op bepaalde kwaliteiten, zoals intelligentie, verantwoordelijkheid, verantwoordelijkheidsgevoel en creativiteit, waardoor een individu uitblinkt in leiderschap.

Een grote tekortkoming in de karaktertrekbenadering van leiderschap is dat het geen afdoende lijst van leiderschapskenmerken biedt. De geloofwaardigheid van de theorie ligt echter in het feit dat de betekenis van persoonlijkheidskenmerken in leiderschap goed wordt ondersteund door onderzoek. Trait Theory of Leadership helpt je om je leiderschapstheorieën te verbeteren.

Samenvattend

Zoals je kunt zien zijn leiderschapstheorieën gebaseerd op verschillende manieren van denken. Sommige richten zich op eigenschappen en kwaliteiten, terwijl andere het belang aanhalen van situationele aspecten die van invloed zijn op het gedrag van leiders. Net als veel andere gedragsconcepten is leiderschap zeer multidimensionaal en zijn er tal van factoren die bijdragen aan het uiteindelijke profiel van een leider. Omdat de menselijke kant van het bedrijf een van de meest – zo niet het belangrijkste – element is die het succes en het falen van een organisatie bepalen, zal effectief leiderschap altijd de meest gewaardeerde vaardigheid in de zakenwereld blijven.

Training: Groei in Management en Leidinggeven

Als jij jouw managementprestaties wilt verbeteren en je leiderschapscapaciteiten wilt vergroten, kijk dan eens naar deze training. Met de opleiding ‘Groei in Management & Leidinggeven’ behandelen we in één jaar tijd de vijf meest cruciale thema’s in management en leiderschap die jij als leider en manager ècht zou moet weten! We besteden twee dagdelen aan elke module zodat er voldoende tijd is om het geleerde echt ‘in te trainen’ zodat je de praktijk al leert toepassen in de training zelf. Met uitzondering van de zomermaanden word er elke maand een halve dag getraind. De spreiding van het programma zorgt voor een realistisch tijdspad om het geleerde goed te borgen.

Alle modules worden gegeven door bevlogen trainers met veel praktijkervaring. Voor elk thema hebben we een trainer geselecteerd die specialist is in het betreffende vakgebied. Er zijn maar liefst vijf instapmomenten per jaar waarop je kunt starten met deze praktijkgerichte training.

De training is bedoeld voor zowel ervaren als startende managers die willen groeien in kennis en vaardigheden op het gebied van de belangrijkste thema’s in management en leidinggeven.

Ben jij een leidinggevende in de haven, logistiek, productie, bouw of industrie? Dan ben je waarschijnlijk een op de praktijk gefocuste leidinggevende die alles van z’n vak weet! Leidinggeven, communicatie of managen zijn vaardigheden die soms gemist worden of beter kunnen. Leidinggeven is namelijk niet iets wat je er even bij doet…. Het is een vak op zich! En dat moet je leren. Daarom is speciaal voor deze branches de training Leidinggeven in de praktijk ontwikkeld.

Leiderschap maakt het verschil in elke organisatie. Je bent daarom nooit uitgeleerd. Ga de theorie omzetten in jouw praktijk. Want jouw organisatie en medewerkers verdienen een effectief leider en manager.

Meer weten?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang wekelijks informatieve en inspirerende e-mails!

New call-to-action

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn aangegeven met *

Plaats reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.