De 5 niveaus in leiderschap

OpleidenPersoon die een stap naar voren doet en leiderschap toont

Het maakt niet uit of we het hebben over een zakenman, een voetbaltrainer of een leraar; wat ze gemeen hebben, is dat ze leiders zijn. Maar op welk niveau van leiderschap zijn ze, hoe gaan ze om met hun medewerkers, wat vinden ze van resultaten, deadlines enzovoort?

Iedere leider opereert op zijn eigen niveau. Volgens John Maxwell zijn er vijf niveaus. John Maxwell is een bekende Amerikaanse auteur van voornamelijk leiderschapsboeken. In het boek The 5 Levels of Leadership beschrijft hij 5 leiderschapsniveaus die uiteindelijk leiden tot een fase van volwassenheid. Met dit boek wil hij leiders helpen hun effectiviteit te begrijpen en te vergroten.

De 5 niveaus van leiderschap

Het eerste niveau is het startpunt van leiderschap. Voor elk niveau, legt John Maxwell uit hoe de leider kan worden geïdentificeerd en wat die leider kan doen om naar het volgende, hogere niveau te groeien. Het leiderschapsniveau kan per persoon verschillen en heeft zelfs te maken met het type organisatie waarin iemand werkt. De niveaus beginnen met inzicht in persoonlijke relaties en de verbanden met de resultaten die worden behaald. Van daaruit gaat het verder naar het niveau waarop werknemers geloven in de visie van hun leider.

Een gevolg daarvan is dat leiders hun opvolgers goed opleiden. Het eindigt wanneer de leider door de mensen om hen heen als voorbeeld wordt gezien. Volgens Maxwell is er na elk level altijd de mogelijkheid om door te groeien naar het level erboven.

1. Positie

Dit is het uitgangspunt van leiderschap. Het is het niveau waarop de leider het recht heeft verworven om zonder enige moeite leiding te geven in een organisatie. Iedereen kan in deze functie worden benoemd. Om die reden zegt het niets over de leiderschapskwaliteiten van de persoon. Op dit niveau kan de leider anderen niet of nauwelijks beïnvloeden en gebruikt hij zijn functietitel om dingen voor elkaar te krijgen. John Maxwell stelt dat de uitdrukking ‘het is eenzaam aan de top’ typerend is voor dit niveau van leiderschap; medewerkers zien deze leider niet als iemand die ze kunnen vertrouwen. Laat staan ​​iemand om dingen mee te bespreken. Werknemers die rapporteren aan zo’n leider zijn over het algemeen ongemotiveerd, vermijden hem liever en overwegen zelfs om van baan te veranderen.

Dit niveau is gebruikelijk in groeiende organisaties. Afdelingen worden groter en dat betekent een toenemende behoefte aan managers. Meestal krijgt een van de medewerkers de nieuw toegekende status van leider. Omdat hij weinig of geen ervaring heeft, gaat het alleen om zijn status en niet om wie hij is of hoe hij met zijn medewerkers omgaat. Pas als deze nieuwe leider beseft dat leiderschap meer inhoudt, kan hij doorgroeien naar het volgende niveau. Dit niveau is dan ook een prima startpunt om de kneepjes van het leiderschap te ervaren en te leren.

2. Toestemming

Dit leiderschapsniveau gaat over de menselijke relaties die de leider om hem heen heeft opgebouwd. Het is alsof hij ‘toestemming’ krijgt om als leider op te treden; hij is een betrouwbaar persoon en zijn werknemers zijn het meestal eens met de beslissingen die hij neemt. Doordat hij een goede band met hen heeft, beseft de leidinggevende dat het voor medewerkers gemakkelijker wordt om extra inspanningen te leveren. Een deel van hun motivatie komt van henzelf, maar het is ook een gevolg van het feit dat hun leider in hen gelooft. Omgekeerd geloven de medewerkers in hun leider en de doelen die hij nastreeft. Goede relaties versterken de samenwerking en vergroten de loyaliteit en het wederzijds vertrouwen.

Een leider op dit niveau doet er goed aan om oprechte interesse te tonen in zijn collega’s en medewerkers en hen persoonlijk beter te leren kennen. Collega’s en medewerkers hebben een privéleven, gezondheidsproblemen, persoonlijke eigenschappen en hobby’s die zeker aandacht verdienen. Ook is het verstandig om collega’s en medewerkers te complimenteren en het beste in hen naar boven te halen. Het opbouwen van een goede relatie, gebaseerd op wederzijds respect, leidt tot een prettige werksfeer en teamgeest. Het leidt echter niet altijd tot positieve resultaten. Dat vraagt ​​om doorgroeien naar leiderschapsniveau 3.

3. Productie

Het gaat om de meetbare resultaten die zijn behaald onder leiding van de leider. Wat is de waarde van de leider voor het bedrijf. Wat draagt hij bij. Dat dit niveau komt na het opbouwen van goede interpersoonlijke relaties, heeft te maken met het feit dat collega’s en medewerkers essentieel zijn voor het behalen van positieve resultaten. Alleen als een team samen stappen kan zetten, in elkaar geloven en elkaar vertrouwen, is het mogelijk om tot een goede productie te komen. Wanneer werknemers alleen wordt verteld hard te werken zonder dat de leider interesse of empathie voor hen heeft, bestaat het risico dat ze opbranden en in en burn-out verzeilt raken.

De leiders op dit niveau gebruiken hun goede relaties om hun visie werkelijkheid te laten worden. Daarom is het belangrijk dat een leider aan iedereen in de organisatie duidelijk maakt wat zijn visie is, zodat iedereen dezelfde koers kan volgen. Deze leider is erg geliefd binnen zijn team. Maar daar schuilt ook een gevaar. Als deze leider een andere functie binnen de organisatie krijgt, is de kans groot dat het team uiteenvalt. Ze zijn immers afhankelijk van de begeleiding die ze vroeger kregen van hun leider. Om te voorkomen dat het team in een dergelijke situatie als een schip op drift raakt, is het belangrijk dat de leider doorgroeit naar het vierde niveau van leiderschap.

4. Ontwikkeling van mensen

Op dit managementniveau gaat het om het ontwikkelen en stimuleren van medewerkers. Voor een groeiende organisatie is het essentieel om leiders op dit vierde niveau te hebben. Deze leider vindt het belangrijk om zijn medewerkers op te leiden. Daarom delegeert hij hun werk. Door te delegeren, geeft hij hen vertrouwen en stelt hij hen in staat zichzelf te ontwikkelen. Dit vertrouwen moet oprecht zijn en duidelijk worden gecommuniceerd naar de werknemer. Volgens John Maxwell besteedt de niveau 4-leider ongeveer 80% van zijn tijd aan het coachen van collega’s en medewerkers en slechts 20% aan zijn eigen productiviteit.

In tegenstelling tot niveau 3 leiderschap, betekent het loslaten. De focus op resultaten is van ondergeschikt belang. De belangrijkste uitdaging voor leiders op dit niveau is om de groei van anderen voorop te stellen, boven hun eigen belangen. Hoe meer leiders met de juiste kwaliteiten, hoe beter dit is voor de missie en visie van de organisatie. Hoe meer nieuwe leiders worden opgeleid, hoe meer dit leidt tot productieve teams. Bovendien zullen deze nieuw opgeleide medewerkers waarderen wat de leider voor hen persoonlijk heeft gedaan. Sommige van die ‘mentorrelaties’ gaan waarschijnlijk een leven lang mee.

5. Pinnacle

De leider op dit niveau heeft de top bereikt van wat mogelijk is. Zijn status is gebaseerd op respect. Zijn medewerkers en collega’s waarderen het dat de leider een voorbeeld in hem ziet. Dit gaat over leiders die in de gedachten van de werknemers blijven, zelfs nadat ze zijn vertrokken, waardoor ze als legendes voortleven. Vanaf niveau 4 laten ze ook nieuwe leiders achter in het bedrijf, wat zorgt voor een constante stroom van nieuwe generaties leiders. Door het gebruik van dit type leiders ontstaan ​​ook niveau 5-organisaties, die (wereldwijd) succesvol zijn en waarvan de oprichters nog steeds beroemd zijn. Voorbeelden hiervan zijn de brouwer Heineken en het technologiebedrijf Philips dat succesvol werd door onderzoek en innovatie. De oprichters zelf waren typische leiders van niveau 5, die door hun toewijding een positieve reputatie achterlieten.

Met de 5 niveaus van leiderschap op weg naar jouw bestemming

Groei van het ene niveau naar het andere gebeurt langzaam, maar gestaag. Het is echter belangrijk om op het eerste niveau te beginnen; van hieruit kunnen leiders zich ontwikkelen en verbeteren, waardoor ze de stap naar het volgende niveau kunnen zetten. Alle niveaus zijn op elkaar afgestemd en dus de som van alle delen samen. Een leider zal de vaardigheden die hij had op niveau 2 nog steeds gebruiken nadat hij niveau 3 heeft bereikt. Pas als hij effectief genoeg is op het 2e niveau, kan hij de stap naar het 3e niveau zetten. Zo gaat er geen kennis of ervaring verloren en kan de leider zichzelf blijven verbeteren.

Nu jij nog!

Voor iedereen die wil groeien in zijn leiderschapsrol, gelden 4 belangrijke natuurwetten:

  • Je moet beschikken over kennis (basics) van leiderschap
  • Kennis moet je oefenen en leren toepassen in de praktijk
  • Kennis en vaardigheden transformeren in persoonlijk leiderschapsgedrag
  • Het stimuleren en creëren van je intrinsieke passie en motivatie in persoonlijk leiderschap

Iedereen die leiderschap serieus neemt, zal erkennen dat je nooit bent uitgeleerd. Elke dag opnieuw bouw je verder aan je ontwikkeling op weg naar het volgende niveau. Leiderschapscoaching is bij uitstek een instrument waarin je heel persoonlijk samen met jouw coachende leermeester, volgende stappen zet in de ontwikkeling van jouw persoonlijk leiderschap. Ga als leider voor jezelf eens na hoe en op welke manier jij het beste leert en hier structureel werk van maakt. Heb je meer vragen dan antwoorden? Schroom niet en neem gewoon eens contact op voor een vrijblijvende verkenning hoe jij kan werken aan jouw persoonlijke ontwikkeling in leiderschap.

Meer weten?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang wekelijks informatieve en inspirerende e-mails!

New call-to-action

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn aangegeven met *

Plaats reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.