Burn-out is de gemoedstoestand die gepaard gaat met langdurige, onopgeloste stress die een negatieve invloed kan hebben op je werk en je leven. In een ideale wereld zou niemand een burn-out ervaren. Maar de realiteit is dat het steeds vaker voorkomt. Recent Engels (HRM) onderzoek liet zien dat de zoekopdrachten naar informatie over burn-out, met 24% is gestegen.
Met dit in gedachten is het belangrijk om de stadia van burn-out beter te begrijpen voordat je eraan kunt werken om het te voorkomen. Stress kan zowel een positieve als een negatieve gemoedstoestand zijn. Bij burn-out is het belangrijk om regelmatig preventieve stappen te ondernemen om burn-out te voorkomen. We hebben daarom vijf stadia van burn-out uitgelicht om je te helpen begrijpen burn-out te herkennen en hoe je kunt voorkomen dat het je leven verstoort.
Burn-out in 5 stadia
Burn-out kan iedereen overkomen, op elk moment in je leven. Een recent onderzoek heeft echter aangetoond dat de gemiddelde beroepsbevolking op 32-jarige leeftijd een burn-out ervaart. Zoals bij elke ziekte, veranderen de symptomen van burn-out van persoon tot persoon, maar we hebben vastgesteld dat de volgende vijf stadia het meest worden waargenomen:
1. Honeymoon fase
Wanneer we een nieuwe taak op ons nemen, beginnen we vaak met het ervaren van hoge werktevredenheid, toewijding, energie en creativiteit. Dit geldt met name voor een nieuwe functie of het begin van een zakelijke onderneming.
In deze eerste fase van burn-out kun je voorspelde stress ervaren van het initiatief dat je onderneemt, dus het is belangrijk om te beginnen met het implementeren van positieve coping strategieën. (Alles wat we met ons verstand of met onze emotie doen om met een probleem of stress om te gaan, of wat we doen om die problemen te willen omzeilen, heet een coping strategie of coping mechanisme. Er zijn actieve en passieve coping strategieën)
Zoals het nemen van praktische stappen om je welzijn te ondersteunen naast je professionele stappen. De theorie is dat als we in dit stadium goede coping strategieën bedenken, we voor onbepaalde tijd in de wittebroodsweken-fase kunnen doorgaan.
Veel voorkomende symptomen zijn onder meer:
- Werktevredenheid
- Snel verantwoordelijkheid aanvaarden
- Aanhoudende energieniveaus
- Ongebreidelde optimalisatie
- Met toewijding aan het werk
- Drang om zich te bewijzen
- Vrij stromende creativiteit
- Hoge productiviteitsniveaus
2. Begin van stress
De tweede fase van burn-out begint met het besef dat sommige dagen moeilijker zijn dan andere. Je kunt merken dat jouw optimisme afneemt, Maar ook bijvoorbeeld dat je veelvoorkomende stresssymptomen opmerkt die je fysiek, mentaal of emotioneel beïnvloeden.
Veel voorkomende symptomen zijn:
- Hoge bloeddruk
- Onvermogen om te focussen
- Prikkelbaarheid
- Job ontevredenheid
- Gebrek aan slaap of verminderde slaapkwaliteit
- Gebrek aan sociale interactie
- Lagere productiviteit
- Ongewone hartritmes
- Spanning
- Vermijden van besluitvorming
- Verandering in eetlust of dieet
- Vermoeidheid
- Vergeetachtigheid
- Algemene verwaarlozing van persoonlijke behoeften
- ’s Nachts tandenknarsen
- Hoofdpijn
- Hartkloppingen
Arbo checklist
Wil je weten of je Arbodienst goed geregeld is en aan alle wettelijke eisen voldoet? Wij hebben een checklist ontwikkeld waarin onder elkaar staat weergegeven aan welke eisen een goed arbobeleid moet voldoen.
Download gratis onze checklist
3. Chronische stress
De derde fase van burn-out is chronische stress. Dit is dus een duidelijke verandering in je stressniveaus. Van sterk verminderde motivatie naar het ervaren van stress op een zeer frequente basis. Je kunt ook meer intense symptomen ervaren dan die van fase twee.
Veel voorkomende symptomen zijn:
- Gebrek aan hobby’s
- Gemiste werkdeadlines en/of doelen
- Vermoeidheid in de ochtend
- Fysieke ziekte
- Uitstelgedrag op het werk en thuis
- Te laat komen op het werk
- Wrok, verbitterd
- Sociale terugtrekking van vrienden en/of familie
- Terugtrekken in je eigen wereld
- Woede of agressief gedrag
- Apathie
- Chronische uitputting
- Cynische houding
- Verminderd seksueel verlangen
- Ontkenning van problemen werk/thuis
- Zich bedreigd of in paniek voelen
- Onder druk gezet voelen
- Verhoogd alcohol-/drugsgebruik
- Verhoogde consumptie van cafeïne
4. Burn-out
Het betreden van fase vier is de burn-out zelf, waar symptomen kritiek worden. Gewoon doorgaan is in deze toestand vaak niet mogelijk omdat het steeds moeilijker wordt om ermee om te gaan. We hebben allemaal onze eigen unieke tolerantiegrenzen, maar het is van cruciaal belang en urgent dat er in deze fase professionele hulp wordt gezocht.
Veel voorkomende symptomen zijn:
- Ontwikkeling van een escapistische mentaliteit (ontvluchten van de werkelijkheid)
- Een leeg gevoel van binnen
- Obsessies voor problemen op het werk of in het leven
- Pessimistische kijk op werk en leven
- Lichamelijke klachten verergeren en/of nemen toe
- Twijfel aan jezelf
- Sociale isolatie
- Gedragsveranderingen
- Chronische hoofdpijn
- Chronische maag- of darmproblemen
- Volledige verwaarlozing van persoonlijke behoeften
- Voortzetting of toename van escapistische activiteiten
- Verlangen om “uit de samenleving te stappen”
- Verlangen om weg te gaan van werk of vrienden/familie
5. Gewone burn-out
De laatste fase van burn-out is de ‘gewone burn-out’. Dit betekent dat de symptomen van burn-out zo in je leven zijn verankerd dat je waarschijnlijk een aanzienlijk aanhoudend mentaal, fysiek of emotioneel probleem zult ervaren, in tegenstelling tot af en toe stress of burn-out.
Veel voorkomende symptomen zijn:
- Chronisch verdriet
- Depressies
- Burn-out syndroom
- Chronische mentale vermoeidheid
- Chronische lichamelijke vermoeidheid
Hoe voorkom je dat je burn-out raakt?
Hoewel burn-out problemen kan veroorzaken op het werk, thuis en in het leven in het algemeen, is het altijd mogelijk om actie te ondernemen en richting fase 1 te gaan. Zelfs als je nu geen stress of burn-out ervaart. Daarom raden we je aan om proactief te handelen. Doe aan zelfzorgpraktijken en bouw je mentale veerkracht op.
Hier zijn een paar stappen die jij zelf kunt nemen:
- Zorg dat je weet wat burn-out is en vergroot je kennis
- Ontdek wat ontspannings- en ademhalings- cursussen voor jou kunnen betekenen
- Investeer in veiligheid en welzijn op je werkplek.
- Investeer in een gezonde lifestyle (voeding – sport/beweging – ontspanning)
- Deel je klachten met de bedrijfsarts of casemanager van je Arbodienst
- Of maak een afspraak met de vertrouwenspersoon van jouw bedrijf
- Heb de moed om hulp te vragen van een professionele burn-out coach
Meer weten of eerst maar eens praten?
Blijf niet rondlopen met een probleem waarvan je zelf soms al wel weet dat dit niet vanzelf over gaat.
Wacht niet langer! Burn-out is een ‘sluipmoordenaar’ die je vroeg of laat te pakken neemt als je hem niet stopt. Heb je niet de mogelijkheid hier eens vertrouwelijk over te spreken met iemand binnen je sociale netwerk, arbodienst of op je werk? Neem dan contact met ons op. Wij kunnen je zeker op weg helpen, maar kom zelf ook in actie!
