Dit jaarlijks terugkerend gesprek tussen leidinggevende en werknemer is bedoeld om het functioneren evenals de behaalde resultaten van de werknemer
te evalueren. Maar wat is een beoordelingsgesprek en wat is het niet?
Een beoordelingsgesprek is een gesprek tussen manager en werknemer waarin de manager zijn oordeel geeft over de afgelopen periode, maar ook de doelstellingen afspreekt voor het komende jaar. Het doel van dit jaarlijks terugkerende gesprek is het functioneren en de behaalde resultaten van de medewerker te evalueren en te beoordelen.
Het hele beoordelingsproces verloopt in de volgende 5 fasen:
- 1. Norm stellen
Aan het begin van de te beoordelen periode is een norm afgesproken samen met de medewerker. - 2. Waarneming
De waarneming is structureel over het hele jaar. - 3. Toetsen
Toetsen van de waarnemingen aan een norm. - 4. Conclusies trekken
Op grond van de toets worden conclusies getrokken. - 5. Oordeel vormen
De conclusies leiden tot een oordeel/beoordeling.
“Beoordelen is het toetsen van waarnemingen aan een norm.” Peter de Heer
Drie belangrijke valkuilen:
- 1. Ontbreken van de norm
Geen of onduidelijke norm is de meest voorkomende valkuil. Zonder norm en duidelijk vooraf (schriftelijk vastgelegde) overeengekomen doelstellingen valt er ook geen zinnige en eerlijke beoordeling te geven. - 2. Waarneming als momentopname
Waarnemen is nooit een momentopname. Waarnemingen worden gedaan over de hele te beoordelen periode. - 3. Subjectief – selectief en onbewust
Het beoordelen van mensen gaat vaak onbewust. Daardoor ontstaat al snel het gevaar van vooroordelen en subjectiviteit. Dus laat feiten spreken en bewijs de waarheid van gedane aannames.
Verleden versus toekomst
Het beoordelingsgesprek is dus niet alleen bedoeld om terug te kijken. Aan het eind van het gesprek worden aan de hand van behaalde en of niet behaalde resultaten, nieuwe afspraken en doelstellingen afgesproken (norm). Ook wordt gekeken welke ondersteuning de medewerker nodig heeft om niet behaalde doelen in het verleden, in de toekomst wel te halen.
Beoordelingsgesprek is eenrichtingsverkeer
De manager heeft voor het gesprek zijn oordeel gevormd en staat vast. Het is dus zijn oordeel. Direct bij het begin van het gesprek maakt de manager duidelijk wat het eindoordeel is. En daarbij geeft hij ook aansluitend een duidelijke motivatie. Toch is het ook belangrijk om tijd en aandacht te geven aan mogelijke reacties van de medewerker. Maar dit zal geen verandering of wijziging geven aan het zorgvuldig en weloverwogen oordeel van de manager. Als de gemoederen hoog oplopen is het verstandig om voor specifieke zaken en onderwerpen een extra gesprek te plannen.
