Het woordje ‘nee’ heeft maar drie letters, maar is vaak de reden van veel communicatieproblemen op de werkplek. Grenzen stellen en gewoon ‘nee’ zeggen gaat heel veel mensen slecht af. In deze studie kijken we naar de gevolgen en hoe we hier verandering in kunnen brengen.
Het woordje ‘NEE’ heeft alles te maken met grenzen. Veel problemen en conflicten in werksituaties komen voort uit het ontbreken daarvan. Het leren omgaan met deze grenzen voorkomt veel problemen. Het is belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen en grenzen te stellen aan het eigen werk en de omgeving.
Als je eigen grenzen niet duidelijk zijn of ontbreken, krijg je al snel de verantwoordelijkheid van een ander op je bord.
Vaak is de eigen verantwoordelijkheid niet eens duidelijk. Om die reden weet men ook niet waar de eigen verantwoordelijkheid stopt en die van de ander (collega, management, directie, enz.) begint. Onduidelijkheid in de organisatie is soms de reden, maar geen excuus. Zelf duidelijke grenzen bepalen is een eigen verantwoordelijkheid. Als persoonlijke grenzen voor jou wel duidelijk zijn is het overschrijden door anderen snel gesignaleerd.
Structureel overwerk
Werken met een persoonlijke takenlijst voor de lopende week en komende periode maakt duidelijk waar jouw grenzen liggen. Meer werk opgedragen krijgen binnen de normaal geldende afspraken eist grenzen. Teveel overwerk is een signaal van een structureel probleem! Als dit niet is wat je wilt, zijn grenzen onontbeerlijk. Maak die duidelijk aan je omgeving. Werkgevers en managers die manipulatie toepassen om het structureel te veel aan werk gedaan te krijgen, geven blijk van hun onvermogen om een structureel probleem op te lossen. Maar structureel meer tijd nodig hebben voor je taken kan ook betekenen dat je niet zo goed bent als je zelf wel denkt. Wees daar eerlijk over en maak dit bespreekbaar.
Prioriteiten stellen lukt niet
Als jij geen grenzen stelt en tijdig ‘nee’ roept, gaan jouw prioriteiten naar de prullenbak. Prioriteiten in het belang van je primaire taken en doelstellingen vallen onder jouw eigen verantwoordelijkheid. Waar je in relatie tot deze prioriteiten ‘JA’ zegt waar ‘NEE’ had moeten klinken, komen problemen als de consequenties ervan door jou worden genegeerd.
Relaties met collega’s zijn gespannen
Zij die ‘JA’ zeggen waar ‘NEE’ zou moeten klinken, krijgen vroeg of laat problemen.
Vaak ontstaat er onuitgesproken boosheid en kwaadheid. Het ‘slachtoffer’ weet dat hij of zij het extra werk van die collega niet had moeten aannemen en voelt zich opgescheept met de taak en verantwoordelijkheid van die ander.
De onderlinge samenwerking is gespannen. Hierdoor zijn er ‘achterhoudsels’ die niet worden uitgesproken.
“Als harder, sneller en meer werken geen echte oplossing is, is het hoog tijd om grenzen te stellen en tijdig ‘NEE’ te leren roepen.” Peter de Heer
Conflictcultuur
Werkomgevingen waar men geen ‘NEE’ kan zeggen tegen elkaar, is een voedingsbodem voor eindeloze conflicten.
Probleem is dat de werkelijke reden niet duidelijk is. De conflicten ontstaan over van alles en nog wat, maar komen voort uit het ‘JA’ zeggen waar ‘NEE’ had moeten klinken. Schaamte en niet terug willen komen op de gemaakte fout, zorgt ervoor dat frustraties loskomen bij de eerste de beste gelegenheid die zich voordoet.
Te hoge verwachtingen van jezelf en/of aardig gevonden willen worden
‘JA’ zeggen komt soms voort uit veel te hoge verwachting van jezelf.
De strebers onder ons leiden niet zelden aan een overload aan werk waar zij zelf om hebben gevraagd.
Te snel antwoorden ‘doe ik wel’ levert menig nachtelijk uurtje doorwerken op en een kwaliteit die vaak onder de maat is.
Verkeerde inschatting van het werk en van je persoonlijke mogelijkheden geven dubbele problemen.
Vaak speelt daarbij een destructief persoonlijkheidsprobleem: aardig gevonden willen worden door jouw persoonlijk te bewaken grenzen aan anderen te geven.
Geen werkplezier maar stress
De belangrijkste oorzaak van het ontbreken van plezier op het werk en ontstaan van negatieve stress is werkdruk.
Onderzoeken naar dit onderwerp zijn ondubbelzinnig duidelijk. Grenzen stellen is een voorwaarde om hier werkelijke verandering in te brengen. Dat betekent soms ‘NEE’ zeggen. Geen misverstand: ‘NEE’ zeggen heeft niets te maken met het negeren van de problemen van de ander.
Die ander helpen mag alleen niet ten koste gaan van jouw persoonlijke overeengekomen prioriteiten en primaire taken en doelen.
Is het toch nodig dat acute problemen binnen de organisatie of van een collega worden opgelost, is het zaak dat er vooraf realiteit en overeenstemming is over de gevolgen van bijvoorbeeld het werk dat daardoor blijft liggen.
Volg Zakenwijzer op LinkedIn en blijf op de hoogte
