Iedereen met uitstelgedrag heeft hetzelfde excuus: morgen. Niet vandaag maar morgen pak ik het op. Het probleem is dat morgen ook weer een morgen heeft. Het verschil maak je nu eenmaal nooit morgen, maar vandaag. Morgen is abstract. Vandaag is realiteit. Uitstellers kennen duizend morgens. Ze weten als geen ander dat ze zichzelf voor de gek houden. Ze lossen niks op. Integendeel. Uitstellen geeft er vaak alleen maar problemen bij.
We kennen allemaal de tegeltjeswijsheid: stel niet uit tot morgen wat je vandaag kunt doen. Maar wijsheden erkennen gaat natuurlijk gemakkelijker dan opvolgen en integreren in je leven. Zijn uitstellers lui? Nee, dat lijkt te makkelijk. Uitstellers leiden vaak zelf erg onder hun uitstel gedrag. De meeste willen er ook wel graag vanaf. Maar het lukt hen niet. Om de uitstellers echt te begrijpen moeten we dieper kijken.
Angst om te falen
Taken en verantwoordelijkheden waar jij je tanden in zet kunnen nu eenmaal misgaan. Ze kunnen totaal mislukken met soms forse en verstrekkende consequenties hebben. We lopen het risico de afkeuring van anderen te incasseren. Bij mislukkingen stellen we teleur, en ervaren we verbale en non- verbale afkeuringen en misprijzen. Zelfs als er niemand kijkt, of weet heeft van jouw falen, zijn er genoeg fluister- stemmen in je binnenste die jou er haarfijn aan lijken te willen herinneren. Al deze vooruitzichten zijn voor mensen met uitstelgedrag genoeg reden vandaag nog maar even niet aan die taak of dat project te beginnen. ‘Morgen kijk ik er vast anders tegen aan’. Vandaag dus nog maar even niet.
De psycholoog Abraham Maslow (je weet wel; die van de piramide) leerde ons dat we in het leven strikt genomen twee keuzes kunnen maken: angstkeuzes en groeikeuzes. Angst is een slechte raadgever. Angst creëert onzekerheid. Zodra angst ons te pakken heeft gaan we op zoek naar veiligheid. We willen dan koste wat het kost mislukkingen en teleurstellingen voorkomen. Maar we betalen er vaak een hoge prijs voor. We wijzen kansen af, bang als we zijn om te falen. Uitdagingen gaan we uit de weg. Want stel dat het het mislukt?
Angstkeuzes zijn vaak gebaseerd op de misplaatste overtuiging dat je anders voor iedereen zichtbaar door de mand valt. Keuzes geboren uit angst is kiezen voor veiligheid. Nog een uitspraak van Maslow: “Je kunt kiezen voor veiligheid of kiezen om te groeien. Groei moet keer op keer worden gekozen. Angst moet je keer op keer overwinnen”. Het is dus kiezen. Laat jij je leiden door angst of door groei?
Wat kies je … passiviteit of actie?
Uitstelgedrag zou je kunnen zien als ergens niet voor kiezen. Maar in werkelijkheid is het wel degelijk een keuze. Niet kiezen is nu eenmaal ook kiezen. Kiezen voor passiviteit in plaats van kiezen voor actie. Het hele leven zit vol uitdagingen. Je kunt ze uit de weg gaan. En je kunt er voor kiezen. Uitstellen geeft op korte termijn de beloning van het wegnemen van angst. Een kort moment van opluchting. Want alles is verschoven naar morgen, volgende week, de andere maand of zelfs naar volgend jaar. Maar ergens blijft er dat ontevreden, zeurende gevoel als gevolg van je uitstelgedrag.
Sorry, maar ik ben gewoon een perfectionist.
Mensen die worstelen met uitstelgedrag zijn vaak ook perfectionisten. Vervolgens gebruiken ze dit als excuus en reden. Voor perfectionisten is het nooit goed genoeg en nooit af. Iets opleveren lukt nauwelijks. Dus stellen we het nog maar even uit. Perfectionisten hanteren onredelijke eisen. Het perfecte is de vijand van het goede. Genoegen nemen met goed maakt de weg vrij om het los te laten. Genoeg is genoeg. Perfectionisten streven een niet realistisch doel na. Soms is het oké zoals het is. Meer is niet nodig. Nog langer treuzelen, nog een keer checken, nog een keer over nadenken… je kunt er eindeloos mee doorgaan. Maar het is de grote vertrager en werkt niet zelden destructief. De wereld is niet perfect. En jij hoeft het ook zeker niet te zijn. Geef je perfectionisme op en omarm kwetsbaarheid. Heb de moed om niet perfect te willen zijn. Accepteer zoals je bent.
10 tips om uitstelgedrag tegen te gaan
- Concentreer je op wat je vandaag kunt doen. Stop er mee je zelf te verwijten wat je gisteren had kunnen doen en niet gedaan hebt. Vandaag… daar gaat het om.
- Als je dingen moet doen… ga ze doen! Wachten op inspiratie is waarschijnlijk voor jou als uitsteller een non argument. Zelfbedrog. Is het groot en veelomvattend?… Maak de eerste stap klein. Maar kom in beweging. De bewegingswet van Isaac Newton is ook op jou van toepassing: een lichaam in rust heeft de neiging om in rust te blijven, terwijl een lichaam in beweging de neiging heeft in beweging te blijven. Dus begin!
- Verdeel grotere taken in overzichtelijke kleine onderdelen. Grote complexe zaken zijn altijd opgebouwd uit kleine overzichtelijke eenvoudige stukjes. Focus je op kleine overzichtelijke onderdelen van het grotere geheel. Maak je niet druk over het geheel. Concentreer je op de kleine onderdelen ervan.
- Begin met kleine, gemakkelijk te realiseren (sub) doelen en zet van daaruit volgende stappen.
- Geef jezelf complimenten over wat je vandaag hebt bereikt. Beloon jezelf. Concentreer je niet op dingen die je nog moet doen. En verwijt jezelf niet wat nog niet is gedaan.
- Verdeel je taken in afzonderlijke tijdseenheden. Stukjes van 15-30 minuten werken prima. Neem niet meer op je bord dan je wegwerken kan. Dat frustreert alleen maar en de verleiding is groot om weer uit te stellen.
- Gun jezelf elk uur een pauze van zeg 10 minuten. Beloon jezelf met iets wat voor jou als een beloning voelt. Die pauzes en beloning zijn geen verloren tijd. Je bent op weg effectief te worden. Het is een duurzame investering in het onder controle krijgen van dagen uitstellen en niets doen.
- Verwijt jezelf niet als je gedachten afdwalen. Ons brein werkt nu eenmaal zo en dat van jou dus ook. Wat je wel kan doen is je aandacht terugpakken om je opnieuw te concentreren op dat waar je mee bezig bent.
- Hou een logboek bij van je vorderingen. Schrijf aan het eind van de dag 2 of 3 dingen op die je die dag hebt bereikt. Maar ook welke 2 of 3 andere dingen die je morgen wilt gaan doen. Probeer elke dag je vorderingen stapje voor stapje verder uit te breiden.
- Herhaal voor jezelf met regelmaat: goed is goed genoeg. Je hoeft niet perfect te zijn. Niemand verwacht dat van je. Dus eis dat ook niet op van jezelf. Want door onrealistische doelen te stellen creëer je onbewust zelf je eigen uitstelgedrag.
Persoonlijke coaching
Er is niets mis mee om hulp te vragen. Chronisch uitstelgedrag onder controle krijgen is niet eenvoudig, maar heel hard werken. De meeste uitstellers leiden onder dit eigen ongewenste gedrag. Een beetje professionele hulp kan geen kwaad. Een persoonlijke en ervaren coach zal de kans van slagen vergroten. Succes!
Volg ZAKENWIJZER op LinkedIn en Twitter en blijf op de hoogte!
