Het nieuwe normaal

En wat nou als het nooit meer zal worden zoals het was?

Langzaam aan begint het tot ons door te dringen. Dit is niet even een kort durende corona-hobbel in onze levens, gezondheid, maatschappij en economie. Geen tijdelijke maar een langdurige. Een periode waarbij we op allerlei terreinen van onze levens door elkaar worden gerammeld. Het is tijd dat we deze nieuwe werkelijkheid tot ons door laten dringen. We staan aan het begin van ingrijpende en blijvende veranderingen. We moeten veranderen.

Gezondheid & Werk

We proberen zoveel als mogelijk ons werk thuis te doen. Al diegene die om het hardst roepen (al of niet door een beeldschermpje op afstand) dat dit prima kan, roepen net even iets te hard. Net even iets te enthousiast. Net even iets te ongeloofwaardig. Het zijn de antwoorden en reacties van mensen die met hun rug tegen de muur staan en niet veel anders kunnen. Soms ook met kinderen thuis die al weken niet naar school of maar beperkt naar buiten kunnen. Tussendoor zijn er dan nog de verplichte onderwijsprogramma’s. Onderwijs op afstand wat veel aandacht én begeleiding vraagt van de thuiswerkers. Opeens moeten we met z’n allen op een paar vierkante meter leren, spelen en werken aan de keukentafel. Ga er maar aan staan. Werken in een omgeving die hier soms helemaal niet geschikt voor is. Laat staan ingericht. Op het werk willen we ergonomische stoelen, speciale en dubbele beeldschermen en op de juiste hoogte ingestelde dan wel verstelbare bureaus. Die laatste moeten zorgen dat we de ongezonde sluipmoordenaar (zitten is het nieuwe roken) uit ons werkleven weren.

De kracht van dynamisch samenwerken, maakt het verschil. We zijn en worden nu eenmaal gelukkiger van samen.

We stellen hoge eisen aan arbeidsomstandigheden, werksfeer, bedrijfscultuur en werkomstandigheden. Ook hebben we in ons werk behoefte aan sociale contacten met onze collega’s. Daarom organiseren we personeelsuitjes, bijeenkomsten en meetings om hieraan te voldoen. Persoonlijk overleg is een must en nodig. We willen elkaar regelmatig in de ogen zien om elkaar verbaal en non-verbaal beter te begrijpen. Woorden als ‘samen’ en ‘synergie’ leren ons dat we onderdeel zijn van een groter geheel. De kracht van dynamisch samenwerken, maakt het verschil. We zijn en worden nu eenmaal gelukkiger van samen. Daarnaast wijzen recente onderzoeken op de noodzaak van stilte. Stilte- ruimtes die het mogelijk maken om even alleen te zijn. Om na te denken en geconcentreerd en met focus aan sommige onderdelen van je werk of een project te kunnen werken. Het lijkt wel of het ‘nieuwe werken’ (noodzakelijkerwijs) weer van stal is gehaald. Het nieuwe werken stond voor; werken waar en wanneer jij dat wilt. Zo’n 10 jaar geleden een hype die als een nachtkaars is uitgegaan. Door ervaring en voortschrijdend inzicht bleken de nadelen groter dan de voordelen. Het nieuwe werken was alweer snel oud.

Dus als nog eens iemand aan je vraagt ‘lukt het een beetje dat corona- thuiswerken? ’… is het tijd om de eerlijke antwoorden te geven, in plaats van de schone schijn op te houden. Op dit moment hebben we nog geen idee welke tsunami aan lichamelijke en psychische consequenties ons door al deze veranderingen te wachten staan. Als Arbodienst zijn we ons hier op aan het voorbereiden. Want dat deze golf aan effecten nog op ons af komt, is wel zeker.

Het nieuwe normaal en arbeid

Niemand kan of durft te ontkennen dat de huidige situatie nog wel even zal duren. Sterker nog: we moeten er ernstig rekening mee houden dat dit het is. Misschien met wat meer vrijheden op termijn. Maar veel meer zal het waarschijnlijk niet worden. Voorlopig zeker niet. Het is wel zo eerlijk de feiten van dit corona- effect op arbeid onder ogen te zien. Als we niet nog een keer in de valkuil van het nieuwe werken willen duikelen, moet er wel iets fundamenteels veranderen. Onze standpunten en overtuigingen over werk en arbeid zullen drastisch veranderen.

De werkplek moet een permanente veilige en tegelijk effectieve werkomgeving worden. Onze werkplaatsen en kantoren moeten RIVM proof worden. De anderhalve meter kantoor, werkplek zal het nieuwe kantoor-normaal worden. Waar we in het buitenwerk op steigers en de open lucht meer ruimte kunnen gunnen aan elkaar, is dit nog een hele uitdaging voor kantoren en werkplaatsen. We hebben nieuwe inzichten nodig en moeten ervaringen op gaan doen. Experimenteren, evalueren en structureel werken aan anders leren werken. Hier ligt een uitdaging voor werkgevers én werknemers. Alleen samen kan dit slagen.

Nu ligt het negatieve bedrijfseconomische effect van dit mankerende thuiswerken vooral op het bord van de werkgever. Dat is voor de lange termijn niet haalbaar. Maar is ook niet terecht. Samen moeten we hier oplossingen voor bedenken die recht doen aan verantwoordelijkheden die beiden dragen om werk met kwaliteit, duurzaam te behouden. Werkgevers en werknemers moeten met elkaar in gesprek op dit punt. Samen zal er opnieuw gekeken moeten worden hoe we werk en samenwerken gaan organiseren. Denken en doen vanuit het principe: samen komen we hier wel uit. Mits we bereid zijn naar elkaars wederzijdse belangen te luisteren én deze te respecteren.

De nieuwe organisatie

Bedrijven en organisaties moeten weer naar de tekentafel. We staan voor de onafwendbare noodzaak onze organisaties en bedrijven opnieuw te ontwerpen. Als niets hetzelfde blijft, is vasthouden aan de vertrouwde status quo geen optie. De fysieke arbeidsomstandigheden van onze werkplekken hebben hun houdbaarheidsdatum bereikt. We moeten deze stap voor stap transformeren naar de anderhalve meter werkelijkheid waarin we voorlopig leven en samenwerken. Maar misschien is de belangrijkste verandering nog wel dat we er vanaf nu rekening mee moeten houden dat we in een wereld leven waarin alles van het ene op het andere moment kan veranderen. Dat wisten we in theorie natuurlijk wel. Maar zolang we er niet of nauwelijks mee te maken kregen in de praktijk (of deden alsof) keken we weg. De andere kant op. Maar inmiddels zijn we zo hard door elkaar geschud dat zelfs de meest hardnekkige ontkenner van de noodzaak van veranderen wel bekeerd is.

We realiseren ons opeens dat onze verdien- en businessmodellen permanent in de verander stand staan. Uitstellen is geen optie meer. De harde klappen die we nu oplopen heeft ondernemers duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar ze zijn. Onze structuren, organogrammen, organisatiemodellen en arbeidsomstandigheden koesterden we als duurzame en onneembare bastions. Maar opeens blijkt een virus in staat grote onherstelbare gaten in onze ‘bedrijfsmuren’ te schieten. Die kunnen we op de korte termijn misschien nog wat maskeren door gebruik te maken van de economische maatregelen van de overheid. Maar deze quick fix maatregelen geven op z’n best alleen voor de korte termijn wat lucht. We kunnen niet blijvend rekenen op dit subsidie- infuus. We moeten veranderen.

Samen komen we hier doorheen

We zullen ‘aardbevings- bestendige’ organisaties moeten ontwerpen. Opnieuw leren kijken naar onze sterktes en zwaktes. Maar ook naar de nieuwe kansen en bedreigingen van een andere soort. Een soort die we niet eerder voor mogelijk hadden gehouden. De kwetsbaarheid waar we nu zo hard mee zijn geconfronteerd, moet eruit. Het herontwerpen van organisaties vraagt maatregelen die hart voor mensen en hard op de inhoud raken. Als niets hetzelfde blijft, gaat dit ook onze eigen organisatiedeur niet voorbij. Vraag hulp als deze nieuwe uitdagingen en verander- vraagstukken je overweldigen. Laten we samen doen waar we goed is zijn. Want alleen samen komen we hier doorheen.

Volg Zakenwijzer op LinkedIn en blijf op de hoogte