Als je geen leiding kunt geven aan jezelf, kun je geen leiding geven aan anderen
Als leiders en managers beter zouden begrijpen hoe mensen in elkaar zitten zijn zij in staat beter leiding te geven. Maar wat als die manager zichzelf niet eens begrijpt en niet zelfbewust is? Het is mooi als we leren om naar onszelf te kijken. Jezelf beter leren kennen. Je motivaties, je drijfveren, je overtuigingen en hoe je beslissingen neemt bijvoorbeeld. Maar dat is sneller gezegd dan het begrijpen van dit fenomeen. Hoewel we ‘zelfbewustzijn’ zien als een waarde, is het verdraaid lastig echt te begrijpen wat we bedoelen en wie we zijn. In een artikel van professor Terra Well ( Colombia University) beschrijft zij dat er twee soorten zelfbewustzijn zijn: een intern en extern bewustzijn.
Intern zelfbewustzijn
Intern of privé-zelfbewustzijn is een metacognitief proces waarbij we waarnemer zijn van onze eigen gedachten. Ons eigen perspectief. Intern zelfbewustzijn treedt op wanneer mensen zich bewust worden van sommige aspecten van zichzelf, maar alleen op een intern gerichte privé manier. Thuis bijvoorbeeld je gezicht in de spiegel bekijken, is een vorm van privé-zelfbewustzijn. Een knoop in je maag voelen als je je realiseert dat jij je portemonnee hebt laten liggen op een terrasje. Of als de schrik je om het hart slaat als je opeens een heel belangrijke afspraak bent vergeten. Na dat bewustzijn is het soms lastig je gedachten hiervan te bevrijden. Je blijft er maar aan denken en komt er bijna niet meer van los.
Extern zelfbewustzijn
Extern of publiek zelfbewustzijn ontstaat wanneer we ons bewust worden van hoe we zichtbaar zijn voor anderen. We kiezen dan voor het perspectief van een publieke waarnemer. Dat wil zeggen, we zijn ons ervan bewust dat anderen ons kunnen zien – en we beginnen al gauw te speculeren over wat zij denken en hoe ze jou zien. Extern zelfbewustzijn gaat bijvoorbeeld over situaties waarin we centraal staan. Als we een presentatie geven of in gesprek zijn met een groep. Dit soort zelfbewustzijn dwingt mensen vaak om zich aan sociale normen te houden. Wanneer we ons ervan bewust zijn dat we in de gaten worden gehouden en geëvalueerd worden, zullen we ons eerder proberen te gedragen op manieren die doorgaan als sociaal aanvaardbaar en wenselijk.
Zelfbewustzijn
Mensen die de neiging hebben om intern zelfbewust te zijn hebben over het algemeen een hoger niveau van intern (of privé) zelfbewustzijn, dat zowel voordelen als nadelen heeft. Mensen die hun aandacht intern richten zijn meer bewust van hun gevoelens en overtuigingen. Dus houden ze meer vast aan hun persoonlijke waarden, omdat zij zich zeer bewust zijn van hoe hun acties hen laten voelen. Mensen die de neiging hebben om extern zelfbewust te zijn hebben een hoger niveau van extern (of publiek) zelfbewustzijn. Ze hebben de neiging zich meer te concentreren op hoe andere mensen hen zien en maken zich vaak zorgen dat anderen hen beoordelen op basis van hun uiterlijk of hun acties. Als gevolg hiervan houden ze zich meestal aan de groepsnormen en proberen situaties te vermijden waarin ze er slecht uitzien of zich schamen. Dus ze nemen minder of geen risico’s en proberen weinig tot geen nieuwe dingen uit, uit angst om dom over te komen of er lelijk uit te zien in het openbaar.
Beide soorten zelfbewustzijn zijn nodig om zelf als leider of manager te leren navigeren in complexe sociale interacties. In een gesprek op een sociale bijeenkomst moet jij je bijvoorbeeld bewust zijn van je gedachten en gevoelens, zodat je kunt beslissen of je deze al dan niet wilt delen. Je moet je ook bewust zijn van hoe anderen je waarnemen en reageren op wat je zegt. Als je leiding geeft aan mensen is het belangrijk je bewust te zijn van jezelf. Eerst jezelf begrijpen. Want pas als jij jezelf begrijpt, begrijp jij de ander beter.
Volg Zakenwijzer op LinkedIn en blijf op de hoogte!
