Hoe zit het met jou en feedback?

Consultancyfeedback

Feedback ontvangen (en die professioneel verwerken) is voor velen van ons echt een probleem. Maar feedback geven is ook een last die velen met zich meedragen. Kritische feedback; we liggen er soms wakker van. Hoe ga ik het zeggen en hoe zal hij/zij reageren? We hebben het er maar moeilijk mee. Maar een beetje professionele opvatting over je werk en samenwerking met mensen vraagt wel degelijk vaardigheid in het geven en ontvangen van feedback.

O ja: hou wel in de gaten dat het woord kritiek op zichzelf ook gewoon positieve of opbouwende kritiek kan zijn. Maar ja, daar hebben we over het algemeen niet zo’n moeite mee, of het moet zijn dat we het te weinig doen. Maar kritische feedback geven of ontvangen om ongewenst gedrag, broddelwerk, slechte prestaties, of destructieve samenwerkingen etc. bespreekbaar te maken is andere koek. Al snel is voor vele de eerste primaire reactie: waar is de nooduitgang?!

Feedback geven

Hoe kan je het beste feedback geven? We weten allemaal dat positieve feedback geven helemaal niet zo lastig is. Dat doen de meeste van ons zelfs graag! Maar negatieve, oftewel kritische, feedback geven blijkt toch lastiger voor velen.

Voorbeeld van negatieve feedback:

We zien het voor ons. De manager die zich opvreet om het gedrag van zijn werknemer. Herhaald ongewenst gedrag wel te verstaan. Als manager had hij bovendien al de nodige klachten van collega’s ontvangen. Met de oproep: doe hier iets aan! De kat uit de boom kijken was zijn eerste strategie. Misschien gaat het gewoon over en was het maar een incident. Want stel nou dat die klagende collega’s overdrijven, dan zijn de poppen aan het dansen. Hoe red ik mij er dan uit, zo tobde de manager voor zichzelf.

We kijken het gewoon nog een tijdje aan bedacht hij. Tegen al diegene die vroegen wanneer hij nou eindelijk eens in actie kwam, repeteerde hij de opmerking: ‘ik ben er mee bezig, geloof me’. Maar het enige waar de manager mee bezig was, was wegkijken en hopen en bidden dat het vanzelf zou ophouden. Maar zoals zo vaak: dergelijke gebeden worden zelden verhoord. Het ging van kwaad tot erger.

Zo gaat dat met destructieve routes en hardnekkig ongewenst gedrag. Uitstellen geeft de feedback- gever een enorme belasting. Want ergens in een hoekje van het hoofd van de manager blijft dat stemmetje steeds harder roepen: ‘je hebt een probleem wat steeds groter aan het worden is’.

Kritische feedback is iets anders dan een ‘grote feed-bek’

Uitstellen creëert een problematische situatie die niet vanzelf weggaat en het probleem alleen maar groter maakt. Maar zonder nadenken een spontane ‘grote feedbek’ geven en jezelf wijs maken dat dit feedback is, helpt ook niet erg. Ook deze keuze komt voort uit onmacht en niet wetende hoe je passende kritiek moet geven. Meestal heb je dan twee problemen. De reden van je feedback is er nog levensgroot en/of je hebt een conflict met de ontvanger door je ongepaste uitbarsting.

Fictieve beeldvorming van kritische feedback

Kritische feedback ontvangen

Feedback ontvangen is voor velen van ons net zo moeilijk als het geven. We kunnen totaal van slag zijn als we kritiek over ons heen krijgen. ‘Geestelijk verwond’ is misschien wel een aardige beschrijving hoe dit voor sommigen kan voelen. Zonder hier nu te gaan psychologiseren is al snel duidelijk dat dit vooral te maken heeft met ongezonde persoonlijke grenzen.

Ontvangen kritiek is iets waar je ‘naar moet kunnen blijven kijken’. Er naar kijken en onderzoeken wat het je wil zeggen en of dit terecht is en vooral: wat je er mee kan. Kritiek is iets waar je naar moet kunnen blijven kijken zonder dat het bij je naar binnen komt. Maar bij mensen met ongezonde grenzen komt kritiek met volle vaart naar binnen en neemt bezit van hen. Het nestelt zich in hun hoofden en gaat een eigen leven leiden, wat niets meer met objectiviteit te maken heeft. Het is destructief en vernietigend voor de persoon in kwestie en onderlinge samenwerking.

Checklist van 8 aandachtspunten

Feedback geven of ontvangen geeft dus nog al eens problemen. Velen hebben er moeite mee. We doen het te zuinig of overdrijven en creëren daardoor meer problemen. En als we kritiek ontvangen dan neemt het bezit van ons zonder dat het ergens toe bijdraagt. Om je op weg te helpen naar een betere balans, tref je hieronder een checklist aan waarmee jij je voordeel kan doen:

1. Kijk eerst naar jezelf

Voordat je tot de conclusie komt dat iemand anders je leven vergalt, is het verstandig eerst je eigen gedrag aan een nader onderzoek te onderwerpen. Wat kan jij bij jezelf doen om de situatie te verbeteren? Je bent een mens met goede eigenschappen, maar ook verbeterpunten. We zijn nu eenmaal niet perfect! Als iemand ons wijst op een onvolkomenheid, is zelfonderzoek een heel professionele eerste reactie i.p.v. je gekwetst te voelen.

2. Hebben anderen dezelfde problemen?

Ondervinden jouw collega’s dezelfde problemen of ben jij het enige slachtoffer van bijvoorbeeld je manager of een vervelende collega? En hoe lossen deze personen het probleem op? Ga eens in gesprek. Evalueer en kijk hoe anderen ermee om gaan. We kunnen zoveel van elkaar leren.

3. Neem het niet te zwaar op

Je verblijf in dit aardse tranendal is slechts kort. Alle reden dus om er iets leuks van te maken. Laat uw humeur niet door anderen verpesten. Kies in ieder geval altijd voor een positieve en constructieve aanpak. Blijf kijken naar het probleem. Voorkom dat je er onderdeel van gaat worden en het je opvreet.

4. Wiens verantwoordelijkheid is het?

Behoort het probleem wel tot jouw eigen verantwoordelijkheden of ligt het eigenlijk op het terrein van iemand anders? Als dat laatste het geval is, overweeg serieus er geen aandacht aan te besteden. Het heeft sowieso geen zin om met de rugzak van een ander rond te gaan sjouwen. Afgezien van het feit dat dit het onnodig veel energie kost, lost het uiteindelijk niets op. Je kunt de problemen van een ander niet oplossen of wegnemen. Dat moet hij/zij zelf doen als je het duurzaam wilt wegnemen.

5. Prioriteiten bepalen

Mensen leren leven met allerhande problemen. Vraag je dus eerst eens af of het probleem dat jij wilt aanpakken de moeite waard is. Of is het gewoon iets wat je triggert en irriteert? In dat geval lijkt het erop dat dit vooral jouw probleem is hiermee om te gaan. Misschien zijn er veel belangrijkere zaken die om aandacht vragen en verspil jij je tijd en energie aan een futiliteit of persoonlijke frustraties.

6. Richt je op vooruitgang

Zorg er voor dat jij je kritiek zodanig kiest, dat anderen er werkelijk beter door gaan functioneren. De boel afbreken is heel makkelijk, positieve opbouwende kritiek leveren vergt professionele vaardigheden. Opbouwende kritiek dus. Kritiek die iets mooiers en beters realiseert dan dat er was.

7. Blijf altijd positief

Verwacht niet dat jouw kritiek met luide welkomstkreten zal worden begroet. Verwacht weerstand. Accepteer dat anderen het niet met je eens zullen zijn. Wees op dit punt niet naïef. Denk altijd in termen van oplossingen. En creëer win-win situaties. Als je zo’n win-win situaties kan uitleggen en bewijzen zal je kritiek ook positief ontvangen kunnen worden.

8. Denk er nog een keer over na

Denk goed na over wat en hoe je het gaat zeggen. Kritiek leveren vergt tact. Wandel niet als de bekende olifant door de porseleinkast. Je kunt met een paar verkeerd geplaatste zinnen of opmerkingen meer kapot maken dan je lief is. Bedenk dat de meeste mensen meer tijd doorbrengen met hun collega’s dan met hun partner. Om zo’n werkrelatie duurzaam te onderhouden, mag je van elkaar een mate van zorgvuldigheid en respect verwachten.

Meer weten?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang wekelijks informatieve en inspirerende e-mails!

New call-to-action

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn aangegeven met *

Plaats reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.