Het zijn turbulente tijden voor leiders en managers. Ingrijpende organisatorische veranderingen vragen de volle aandacht. Nieuwe technologie en digitalisering veranderen de interne processen ingrijpend. Maar nog belangrijker; hoe krijg ik mijn mensen hier in mee? Want veranderingen en nieuwe technologie mislukken als mensen deze links laten liggen. Naast allerlei interne wijzigingen, is ook de wereld daaromheen met al zijn invloeden drastisch aan het veranderen. Werk heeft in veel gevallen een andere gedaante aangenomen. Een belangrijk deel van het handwerk raakt geautomatiseerd en gerobotiseerd. Allerlei nieuwe slimme technieken doen hun intrede. We willen niet meer aan tijd en plaats gebonden zijn. Werken wanneer ik wil en kan, op een plek en plaats die ik zelf kan kiezen. Of je op de steiger, fabriekshal of achter een scherm werkt, niets lijkt meer hetzelfde. En dit is nog maar het begin.
Moedige en flexibele leiders én werknemers
Als je al een begin van moedeloosheid voelt aankomen bij het lezen van deze intro, is dat best te begrijpen. In het hart van de storm van al die veranderingen, slaakt menig ondernemer en manager een diepe zucht. Niet in de laatste plaats omdat al die veranderingen ook nog eens plaatsvinden in de context van elkaar opvolgende crisissen. Maar ook de werknemer voelt de druk. Je moet van behoorlijk flexibele huize zijn om in al die veranderingen mee te bewegen en dan moet je dat ook nog het liefst leuk en uitdagend vinden. Er is moed en uithoudingsvermogen nodig om steeds al die veranderingen te tackelen. Maar vooral vraagt dit flexibiliteit en lenigheid. Een bijzondere eigenschap die je hard nodig hebt in een razendsnel veranderende wereld.
De apenrots versus eenheid in verscheidenheid
Het is de hoogste tijd om de afstand tussen de ondernemer, manager en werknemer op te heffen. Bespeur je nog traditioneel gegroeide hardnekkige hiërarchische afstanden in je organisatie? Sloop ze eruit! We gaan het niet redden als we allemaal op onze eigen rots gaan zitten. Hiërarchische afstanden zijn killing voor de opgaven en uitdagingen doe voor ons liggen. Er was een tijd waarin we het kennelijk nodig vonden de onderlinge verschillen te benadrukken. Organisatieschema’s waren niet veel meer dan apenrots- organogrammen. De termen ‘hoge’ en ‘lage’ functies worden soms nog steeds gekoesterd. Hoe hoger in de piramide, hoe belangrijker je bent. Het heeft deze apenrots beklimmers vervolgens geïsoleerd en plaatst hen in ‘quarantaine’. Op enig moment zijn dergelijke rots- zitters niet eens meer benaderbaar. Ze zijn de ‘eenvoudigen van geest’ ontstegen. Met als gevolg dat we vervreemd zijn geraakt van elkaar. Kom van je rots af! Er bestaat in de echte wereld niet zo iets als ‘hoog’ en ‘laag’. Het is een bedenksel van mensen die een volstrekt vertekend beeld van de werkelijkheid hebben en vooral van zichzelf. Mensen zijn verschillend en anders. Juist die verschillen en al die verscheidenheid maakt iets tot een waardevol geheel. Hoog en laag kan elkaar niet bereiken door de door ons zelf gecreëerde afstand. Het meest krachtige antwoord op een veranderende wereld is eenheid in verscheidenheid.
Samen doen waar we goed in zijn
Als verschillen binnen organisaties de kans krijgen zich te isoleren t.o.v. de ander, krijg je eilanden. Doodvermoeiend en destructief voor het realiseren van gemeenschappelijke doelen. Als je ook maar iets voor elkaar wilt krijgen moet je eerst bruggen bouwen. Kostbaar en tijdrovend. Er is geen sprake van samenwerking maar van ‘armpje drukken’ op elk niveau. Iedereen wil winnen. Vooral van elkaar. Want het voelt in dit soort culturen pas als een overwinning als je de ander hebt zien verliezen.
We vermorzelen elkaar en creëren zo een organisatie waarin allerlei interne vertragende handremmen zijn aangetrokken. Met als gevolg dat we organisaties ontwikkelen waar iedereen op z’n hoede is. Waar niemand elkaar echt vertrouwd. Achter elk bureau schuilt gevaar.
Echte samenwerking kenmerkt zich door eenheid in verscheidenheid. De verschillen in dergelijke organisatie worden niet uitgelegd in, meer of minder, hoger of lager, slimmer of dommer, maar door ‘wij’ en ‘samen’. Passie en talent is de steeds terugkerende combinatie die elke medewerker op zijn eigen unieke manier in zich meedraagt. Je treft er geen ‘posities’ aan of zelfgecreëerde, verstikkende hiërarchieën. Eenheid in verscheidenheid kan pas functioneren als we in elkaar de onmisbare waarden zien van het grotere geheel. Onmisbare unieke puzzelstukjes, waardoor we met elkaar in staat zijn om met succes de puzzel van de toekomst te leggen.
Vandaag is morgen gisteren.
Als er ook in jouw organisatie nog steeds apenrotsen zijn, is het tijd om in actie te komen. Je gaat het niet redden als je deze zelf veroorzaakte interne ‘dierentuin’ laat bestaan. Begin bij het begin. Begin bij jezelf. Hoeveel ‘apenrots’ zit er in jou? Mensen dalen niet van hun rotsen af als jij er zelf op blijft zitten. Ga houden van de verschillen. Het zijn de niet te missen puzzelstukjes die zich alleen samen tot een eenheid vormen. Een eenheid in al zijn verscheidenheid.
We hebben geen tijd te verliezen. De winnaars van morgen hebben vandaag besloten dat het anders moet en kan. Want vandaag is morgen gisteren.
