Ondernemen volgens het ‘boekje’ bestaat niet. In een voortdurend veranderende wereld en ingrijpende crisismomenten is er niet zo iets als één formule of hét boekje voor succesvol ondernemen. Hoewel heel wat management- en leiderschapsdenkers ons allerlei oplossingen hebben aangeboden, bestaat de heilige graal voor excellent ondernemen niet. Kijk om je heen! We zien succesvolle en ‘hersendode’ organisaties. Die laatste worden nog even ‘beademd’ door vreemd vermogen en/of overheidssteun. Maar op eigen benen staan is er niet meer bij. Misschien is het er ook nooit geweest. Tussen succes en faillissement ligt verder nog een wereld van organisaties die driftig aan het zwemmen of aan het watertrappelen zijn. Wanhopig of blijmoedig. Met een groot- of juist een gebrek aan zelfvertrouwen. Maar allemaal op zoek naar duurzaam drijfvermogen. De houdbaarheidsdatum van bedrijven is steeds korter aan het worden. En dat zou ons te denken moeten geven. Maar doen we dat ook? Doe jij dat?
De gekookte kikker die leerde roeien
Wie kent niet het verhaal van de ‘gekookte kikker’. Hoewel er biologisch- wetenschappelijk misschien iets af te dingen is v.w.b. het waarheidsgehalte, blijft het voorbeeld geweldig. Stop een kikker in een pan met koud water en zet h ’m op het vuur. De kikker blijft keurig zitten. Zelfs als de temperatuur levensbedreigende hoogten bereikt. Het verhaal eindigt triest. De kikker gaat dood. Stop daarentegen een kikker in heet water en hij springt er gelijk uit. De boodschap van dit verhaal: bij dreiging blijven teveel bedrijven en organisaties stilletjes zitten. Met de ‘dood’ tot gevolg. Maar levensbedreigende crisissen en omstandigheden moeten ons juist in beweging brengen. Maar waarom doen we dat dan zo weinig? Het is beangstigend hoeveel ondernemers stil blijven zitten en de crisis-buien gewoon afwachten en over zich heen laten komen. Vroeg of laat gaat de ‘beademing’ en het overheids- infuus eraf en/of zal vreemd vermogen terugbetaald moeten worden. Maar hoe dan? Er zijn namelijk verdraaid weinig zaken in deze wereld die vanzelf wel weer goed komen.
Het einde van ‘gekookte kikker’ bedrijven
De kikker in ons verhaal heeft maar één vijand: heet water. Nu hebben we allemaal wel eens een kikker lekker lui op een waterplant in de sloot onder de fel brandende zon zien zitten. Hij kan ook wel een stootje hebben. Maar kokend water moet hij toch echt met de dood bekopen. Iedereen weet dat als je een pan met koud water op het vuur zet, het echt wel even duurt voor het kookt. Bedreigingen komen vaak sluipenderwijs. Daar zit h ’m de echte bedreiging. We zien het vaak niet aankomen. Of willen het niet zien. De kikker moet vast bij momenten hebben gedacht – toen het water lekker opwarmde; ‘mmmm… best lekker zeg’! Maar hij had moeten begrijpen dat dit de vooraankondiging was van zijn dood. Als hij het al begreep of doorhad – hij kwam niet in beweging. We willen allemaal veel liever genieten van het ‘warme’ moment. En daar is op zich niets mis mee. Maar als wij niet in staat zijn om tegelijk een voorstelling te maken van dat wat onverbiddelijk daarna komt, zullen we vroeg of laat geconfronteerd worden met dat wat we niet zagen aankomen. Maar wel het einde betekent.
Ga roeien als de wind is gaan liggen
Jos Burgers is een Nederlandse bestseller auteur die schrijft over marketing, sales en klantgerichtheid. Met meer dan 150 presentaties per jaar. Voor de meeste van ons een heel bekende schrijver en spreker. De titel van zijn nieuwste boek is: Wacht niet op de wind, ga roeien! Voor iedereen die iets van zeilen weet, weet ook dat je de wind niet naar je hand kunt zetten. Maar wel je zeilen. Goede ervaren zeilers weten feilloos door de stand van de zeilen, optimale snelheden te behalen. Maar wat nou als er geen wind is? Strikt genomen kun je dan twee dingen doen: wachten of roeien. Precies ook de keuzes die je kunt maken tijdens een crisis. Je kunt lijdzaam afwachten tot deze economische tegenslag is overgewaaid en er vervolgens maar het beste van hopen. Zoals de gekookte kikker. Hopen dat het niet al te heet onder je voeten gaat worden en wachten op de wind. Maar je kunt ook je mouwen opstropen en gaan roeien. De pan uitspringen. In je handen spuwen en leren roeien. Je als zeiler niet te min voelen om totaal anders dan je gewend bent, meters te gaan maken om alsnog je doel en haven te bereiken. Bij economische voorspoed en harde wind zou je er niet over gepeinsd hebben te gaan roeien. Maar nu, zonder een zuchtje wind is dit precies wat jou verder zal helpen. Roeien als een unieke nieuwe kans, ondanks de windstille omstandigheden.
De crisis als een unieke ‘heet water’ kans voor ondernemers
Dat wachten op de wind is net zo zinloos om als kikker te denken dat je het kokende water wel zal overleven. En net zo naïef om als ondernemer te denken dat na een crisis alles wel weer als vanouds zal zijn. Vergeet het. Niets blijft hetzelfde. Elke crisis vertelt eenzelfde verhaal: er ontstaat een nieuwe wereld en een nieuwe economie. Altijd! Dat roeien is behoorlijk leerzaam. Deze totaal nieuwe omstandigheden en exercitie, leert ons opnieuw naar de wind te kijken. De wind die altijd weer zal aanwakkeren. Totdat we stilvielen was dit compleet anders. Uit een heel andere hoek en met totaal andere windsnelheden. Deze unieke ‘heet water’ momenten tijdens een crisis, kunnen ons veel opleveren. Heel veel. Als we nu bereid zijn onszelf en onze zeilboot (lees businessmodel) opnieuw uit te vinden, zal een crisisperiode ons een heel leerzame en unieke verandering opleveren. Een verandering die ons in staat stelt de nieuwe aanstormende economische wervelwind zonder knipperen en met vertrouwen in de ogen te kijken.
Maar hoe dan?
Goeie vraag. Een maatwerk vraag. Voor iedereen die wel eens geroeid heeft weet ook zijn eerste roei-slagen te herinneren. Dat zijn van die momenten waarop je al snel denkt: laat maar. Geklungel met die roeispanen kan behoorlijk ontmoedigend zijn. In het begin schiet je geen meter op. Tot dat iemand je de juiste aanwijzingen geeft. Over de juiste plek in de boot en je zithouding. Hoe en waar je de roeispanen moet plaatsen en vastpakken. En hoe je die op de juiste manier synchroon door het water moet trekken. Je kunt veel, zo niet alles weten over zeilen, maar zonder wind heb je daar niets aan. De moed hebben om dan te leren roeien is tegelijk ook een lesje nederigheid. Ondernemers die vasthouden aan zeilen bij windstilte hebben dat lesje nog niet geleerd. Maar kijk om je heen. In elke crisis zijn er ondernemers die zich niet te groot voelen om advies te vragen hoe je moet roeien met de riemen die je hebt. Bereid zijn hun organisatie fundamenteel te veranderen. Te beginnen bij zichzelf. Ze veranderen en maken zich klaar om als de wind weer aanwakkert hun zeilen in de meest optimale en volstrekt nieuwe stand te hijsen. Roeien dus om weer opnieuw te leren zeilen.
Volg ZAKENWIJZER op LinkedIn en blijf op de hoogte.
