Als werknemer, maar ook als werkgever kom je – vroeg of laat – vast wel eens een keer in aanraking met een bedrijfsarts. Direct of indirect. De werknemer, als hij wat langer dreigt te verzuimen. De (HR) manager in zijn 1e lijns- verantwoordelijkheid m.b.t. verzuim. De werkgever, omdat deze wettelijk gezien een contractuele verplichting heeft om een Arbodienst c.q. bedrijfsarts te verbinden aan zijn bedrijf. En ja, allemaal vinden we wel wat van een bedrijfsarts. Dat heeft soms te maken met eerdere ervaringen. Maar vooral met persoonlijke beeldvorming en/of hoe wij denken over verzuim. Maar strikt genomen is niemand echt objectief natuurlijk. Dat kan ook niet. Je bent links- of rechtsom partij.
De bedrijfsarts
Als zieke werknemer zou je zo maar het gevoel kunnen krijgen dat een bedrijfsarts er vooral op uit is aan te tonen dat jij niet ziek bent. ‘Hup aan het werk.’. Of je wilt juist aan het werk, maar de bedrijfsarts stelt dat dit echt geleidelijk moet. Omdat bijvoorbeeld een burnout, zorgvuldigheid en opbouw vraagt.
De manager begrijpt misschien niet waarom zijn werknemer niet gewoon deels aan het werk kan. Of juist andersom. ‘Ik heb niets aan een werknemer die niet volledig in zijn functie kan werken’. Dan wel stellig denkt te weten dat de werknemer helemaal niet ziek is en vermoed dat de bedrijfsarts zich voor de gek laat houden.
Een werkgever schrikt bijvoorbeeld, van de facturen van de bedrijfsarts en verbaast zich over de hoge ‘kosten’. En als hij op grond daarvan informatie opvraagt waar deze kosten vandaan komen, krijgt hij een spreekuurverslag onder ogen waar naar zijn idee ‘niets’ in staat. Want ja, medische informatie mag nu eenmaal hierin (wettelijk) niet vermeld worden.
Het zijn juist dit soort ervaringen die al gauw vooroordelen laten ontstaan. Hoe begrijpelijk ook, ze zijn destructief in het verzuimproces. Daarom hebben we de meest voorkomende vooroordelen voor je op een rijtje te gezet.
De 5 meest voorkomende vooroordelen bij de inzet van een bedrijfsarts
1. De bedrijfsarts werkt in opdracht van de werkgever en wordt door hem betaalt.
Een verstandige bedrijfsarts zal altijd even aan het begin van het spreekuur zijn objectieve rol als professional benadrukken. Maar vooral deze goed en duidelijk uitleggen. Voor een werknemer kan dit punt behoorlijk ongemakkelijk voelen. Zeker als het werk gerelateerd verzuim is. Als werk de veroorzaker is van verzuim, is de werkgever verantwoordelijk. ‘Wat zijn de consequenties voor mij als werknemer als ik hier open over ben’? Om je vrij te voelen te zeggen wat gezegd moet worden, vraagt dit vertrouwen in de relatie tussen arts en werknemer. Een terughoudende werknemer moet door de bedrijfsarts worden opgemerkt. Een professionele bedrijfsarts zal dit zien en met overtuiging bespreekbaar maken.
2. Bij een oproep van de bedrijfsarts: ‘Oh, ze geloven zeker niet dat ik echt ziek ben’.
Een oproep van de bedrijfsarts kan als een controle worden gezien. En dan een controle in de zin van: mijn werkgever gelooft niet dat ik echt ziek ben. Terwijl de zogenaamde Wet Verbetering Poortwacht (WvP) – wettelijke kaders aangeeft wanneer een werknemer naar de bedrijfsarts moet.
Een versnelde oproep kan juist getuigen van bezorgdheid van de werkgever over de zieke medewerker. Eerder dan de wettelijke datum wil hij weten hoe en op welke manier en met welke behandeling snel de juiste begeleiding kan worden geven. Niemand is er bij gebaat als een werknemer te vroeg aan het werk gaat. Hij of zij zal al snel weer uitvallen. Met als gevolg dat het uiteindelijke re-integratie traject alleen maar langer dreigt te worden. En als er toch twijfels zijn bij werkgever of werknemer, dan is er altijd de mogelijkheid van een second opinion via een andere arts. Je kunt ook kiezen om een deskundig oordeel aan te vragen via het UWV. Deze deskundige kan zelfstandig beoordelen wat jouw belastbare mogelijkheden zijn als werknemer.
3. De bedrijfsarts deelt mijn medische vertrouwelijke informatie met werkgever of manager.
Dit is een hardnekkig vooroordeel. Bedrijfsartsen hebben een medisch beroepsgeheim. Op grond daarvan mogen ze geen medische informatie over de werknemer doorgeven aan de werkgever of manager. De bedrijfsarts mag uitsluitend aangeven of de werknemer wel of niet kan werken. En als er gewerkt kan worden, hoeveel uur en welke aanpassingen hiervoor nodig zijn. Of aangeven dat de werknemer onder behandeling staat om aan zijn of haar herstel te werken. Er is dus een strikte scheiding tussen een medisch dossier van de bedrijfsarts en informatie die beschikbaar is voor de werkgever.
4. Ik kan alleen door mijn werkgever/manager naar een bedrijfsarts gestuurd worden.
Het klopt dat de bedrijfsarts je kan oproepen. Al of niet op aangeven van de werkgever of leidinggevende. Dan wel conform de wettelijke regels. Maar je mag ook zelf een afspraak maken met de bedrijfsarts. Het staat je vrij dat te doen. Je werkgever of leidinggevende krijgt dit niet te weten. De kosten zijn ook voor de werkgever, maar de factuur kan niet herleid worden naar wie de werknemer was. Deze mogelijkheid is wettelijk geregeld. Dit is in de Arbowet (sinds 2018) vastgelegd. Je hebt recht op zo’n arbeidsgezondheidskundig spreekuur. Als het belangrijk is dat informatie gedeeld gaat worden met de werkgever, kan en mag dat alleen met toestemming van de werknemer.
5. Je gaat pas naar een bedrijfsarts als de ‘wet verbetering poortwachter’ dit voorschrijft.
Dat is een groot misverstand. Het is juist belangrijk om preventief en tijdig verzuim te voorkomen. Je zou zelfs kunnen zeggen dat je eigenlijk te laat bent, als je ziek op het spreekuur verschijnt. Verzuim voorkomen moet het hoofddoel zijn. We voorkomen onnodige uitval van de werknemer, onnodige kosten en de soms ingrijpende consequenties die zieke werknemers geven in het bedrijfsproces. Werkgevers zouden er juist goed aan doen een bezoek aan de bedrijfsarts aan te moedigen als er twijfels bestaan over gezondheid en arbeid. Beginnende klachten zijn signalen. In actie komen en een spreekuur aanvragen kan vaak erger en uitval voorkomen. Gezonde werknemers is een belang van de werknemer zelf, maar natuurlijk ook voor de werkgever.
Vertrouwen en de vertrouwenspersoon
Vooroordelen kunnen hardnekkig zijn. Soms zijn ze ook ontstaan door slechte ervaringen uit het verleden. Terwijl verzuim en re-integratie het beste functioneren op basis van wederzijds vertrouwen. Maar als er bij jou als werknemer twijfels zijn, is je twijfel bespreekbaar maken bij een vertrouwenspersoon – in jouw eigen organisatie – ook een goede eerste stap. Hoe dan ook kunnen er twijfels zijn en blijven. Zowel jij als werknemer, maar ook als werkgever en/of leidinggevende kun je bij ons als gecertificeerde Arbodienst altijd terecht. Gewoon om even onafhankelijk te sparren. Als wij je kunnen helpen om samen even de juiste volgende stap af te stemmen zijn wij je graag van dienst.
Volg ZAKENWIJZER op LinkedIn en blijf op de hoogte!
