Zelfleiderschap en Zelfmanagement

ConsultancyAndere richting vanuit zelfleiderschap en zelfmanagement

Leiders en managers zijn vaak gericht op doelen, werkomgeving en werknemers. Dat moeten ze vooral blijven doen. Maar met regelmaat jezelf als manager ter discussie stellen kan zeker geen kwaad. Want als jij geen leiding kunt geven aan jezelf, hoe ga je dan leiding geven aan je organisatie en werknemers? Hoe zit het met jouw zelfleiderschap?

Leiderschap en management

We gebruiken deze woorden heel gemakkelijk door elkaar. Misschien goed nog eens even te kijken naar de essentie waar deze duidingen nu eigenlijk voor staan. Wat is het. Maar ook: wat is het niet. Tegelijk is dat lastig, want ook de deskundigen zijn het zeker niet allemaal met elkaar eens. Maar er is wel een duidelijk groeiende stroming te ontdekken die het volgende onderscheid maakt.

Leiderschap is het leiden van mensen, visie en richting geven. Voorop lopen en voordoen. We hebben te lang gedacht dat wij mensen kunnen managen. Maar mensen zijn geen processen of machines. Processen kun je managen. Mensen niet. Daar gaan mensen zelf over. Leidinggevenden hebben een belangrijke verantwoordelijkheid in het leiden van mensen en organisaties om doelen te realiseren. Daarbij hoort dat ze in staat zijn om bedrijfsprocessen zo te managen dat ze bijdragen aan deze doelen. Mensen moet je leiden. Processen moet je managen.

Zelfleiderschap (denken) en zelfmanagement (doen)

Het is belangrijk dat jij je als leider en manager de vraag stelt: hoe zit het mijn persoonlijk zelfleiderschap en mijn persoonlijk zelfmanagement? Want als jij jezelf niet kunt leiden en managen, hoe ga je dat dan doen in je rol als leidinggevende?

Zelfleiderschap heeft te maken met missie, visie, effectiviteit, waarden en doelen en persoonlijke ontwikkeling. Zelfmanagement gaat dan meer over persoonlijke efficiëntie, grip krijgen op je werk, georganiseerd zijn en organisatorische processen. Je zou kunnen zeggen dat zelfleiderschap gaat om je effectieve denkprocessen, terwijl zelfmanagement meer gaat over het efficiënt doen in uitvoering.

De zelfsturende werknemer 2.0

Tegelijk zien we dat we leven in een wereld waarin we steeds meer vrijheid en verantwoordelijkheid neerleggen bij werknemers. En dat is precies wat de medewerker 2.0 zelf ook wil. Autonomie en vrijheid in het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Doelen realiseren op een manier die het beste past bij de individuele werknemer en/of team. De weg waarlangs is geen doel, maar een middel om tot prestaties en het realiseren van bedrijfsdoelen te komen.

In deze veranderende wereld, transformeren om die reden managers meer en meer naar hun hoofdrol: leiderschap. Mensen willen niet gemanaged worden. Dat kunnen en willen ze zelf doen. Mensen willen wel een leider die hen voorgaat met een inspirerende visie. Een leider die je wil volgen. Die de talenten van mensen tot hun recht laat komen en in ontwikkeling brengt in lijn met de bedrijfsdoelen. Wie wil er nou niet werken in zo’n organisatie en met zulke leiders?

Persoonlijk leiderschap

Om leiding te kunnen geven aan anderen, moet je dus niet alleen leiding geven aan jezelf. Je moet ook een juist begrip hebben van leiderschap. In de volgende 7 principes gaat het om de essentie van leiderschap.

  • Leiderschap is mensenwerk

Deze stelling onderschrijven is in de praktijk geen garantie gebleken dat leidinggevenden mensen dan ook in hun werk centraal stellen. Wees je bewust van het feit dat zonder de mens in het werk er niets valt te leiden.

  • Leiden is meten

Het beoordelen van mensen op prestaties en functioneren, is een onderdeel van jouw leiderschap. Maar wie meet jouw prestaties en functioneren als leidinggevende? En wat wordt er dan gemeten? Maak jij jezelf beschikbaar voor meet- en feedbackprocessen? Nodig mensen om je heen uit jou te beoordelen. Als jij jouw prestaties niet kunt meten hoe ga die dan managen? En als kritiek maar lastig is voor je, hoe ga jij dan je persoonlijk leiderschap verder ontwikkelen?

  • Leiderschap is initiatief nemen

Welke veranderprocessen, besluiten en activiteiten zijn op jouw initiatief ingevoerd? Als jij als leidinggevende over een periode van bijvoorbeeld een jaar, niet twee of drie belangrijke persoonlijke initiatieven hebt ingebracht, die een meetbare en daadwerkelijke verbetering hebben bewerkstelligd, wordt het tijd om je af te vragen of jij wel op de juiste plaats zit. Mensen volgen geen leider die niet zelf in staat is prestaties te leveren.

  • Leiderschap is het voorbeeld zijn

Ben jij het voorbeeld? Om werkelijk volgers te krijgen voor jouw plannen en doelen is zelf het voorbeeld zijn noodzaak. Besef dat mensen jou volgen, niet om wat je zegt maar om wat je doet. Wees het voorbeeld! Want als jij het niet kan voordoen, kunnen jouw medewerkers het niet nadoen.

  • Leiderschap vraagt tijd

Druk, druk, druk. Nog vaak wordt een dergelijke houding gebruikt om de eigen onvolkomenheden te maskeren. Kwaliteit in leiderschap en management heeft een relatie met: orde, rust overzicht, effectief, en doelgericht. We zijn ‘druk, druk, druk’ als wij het ontbreken van kwaliteit moeten verbergen. Neem tijd voor jouw persoonlijk management en jouw persoonlijk leiderschap. Maar haal vooral de ‘druk’ eraf in je leven en werk.

  • Leiders zijn mensen

Zorg voor balans in werk en privé. Leidinggevenden die geloven dat zij in staat zijn privé en werk te scheiden houden zichzelf voor de gek. Problemen in het zakelijke- en of privédeel van ons leven komen voort uit, en weer samen in diezelfde mens. De echte oplossing van problemen begint bij de erkenning daarvan.

  • Zelfleiderschap is groeien door snoeien

Neem wekelijks de tijd om jezelf ter discussie te stellen. Benoem die zaken in je leven waarvan je weet dat ze moeten veranderen. Snoei ze weg! Soms heeft dit te maken met ongewenst gedrag. Maar ook het gebrek aan discipline of het ontbreken van een concreet ontwikkelplan zijn belangrijke groeiremmers. Sta jouw eigen groei en ontwikkeling niet in de weg door deze wildgroei oogluikend toe te staan. Snoei en groei!

Zelfleiderschap draait om gedrag

Om een betere versie te worden van jezelf als leider en manager krijg je te maken met gedrag en veranderingen. Maar hoe werkt gedrag? Kennis van het menselijk gedrag is voor elke leidinggevende onontbeerlijk. En dan gaat het met name om twee gedragsprincipes.

  • Automatisch wint van gecontroleerd

Slechts een klein deel van ons gedrag komt ‘gecontroleerd’ tot stand. Het is het denken, praten en handelen waarop we bewust reflecteren. Psycholoog Daniel Kahneman noemt dit ons ‘langzame’ denken en handelen. Het grootste deel van ons gedrag ontstaat echter volautomatisch, op basis van prikkels in de directe omgeving. Onbewust en moeiteloos herhalen we gedrag dat in het verleden succesvol was, komen we intuïtief tot conclusies of imiteren we het gedrag van mensen om ons heen. Dit ‘snelle’ denken, praten en handelen, wint bijna altijd van het langzame.

Praktisch vertaald: onbewuste gewoontes verander je niet zomaar met een afspraak of instructie. Meestal is het nodig om meerdere prikkels in de directe werkomgeving aan te passen om de gewenste gedragsverandering te realiseren.

  • Pijn wint van plezier

Negatieve ervaringen hebben meer impact en blijven langer hangen dan positieve ervaringen. Er zijn op dat gebied eigenlijk geen uitzonderingen, concludeert psycholoog Roy Baumeister. Die focus op pijn en verlies vermijden, is goed voor het overleven van de menselijke soort, maar werkt belemmerend voor ondernemerschap en innovatie.

Praktisch vertaald: Elimineer zoveel mogelijk risico’s en irritaties. Dat heeft vaak een sneller en sterker effect dan het toevoegen van allerlei positieve prikkels.

Zelfleiderschap samengevat:

  • weet wie je bent;
  • ken je doel;
  • neem verantwoordelijkheid;
  • kies voor samenwerking én
  • denk, spreek en handel proactief.

Groei in Management en Leidinggeven

Persoonlijk leiderschap

Meer weten?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang wekelijks informatieve en inspirerende e-mails!

New call-to-action

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn aangegeven met *

Plaats reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.