Ego
De eerste keer dat ik geconfronteerd werd met de leugen van mijn eigen gelijk, zelfbedrog, was door een boek van Paul Postma. Paul is een internationaal erkende marketingautoriteit. In zijn boek ‘Het Brein Boek voor Managers’ deed hij confronterend uit de doeken dat wij met ons gelijk, onszelf en anderen vaak voor de gek houden. Tegen beter weten in. We hechten kennelijk zo aan door onze ingenomen standpunten, dat we niet meer voor rede vatbaar zijn. We koppelen onze standpunten aan onze persoonlijkheid. Ons ego. En ja … ons ego is heilig. Zo heilig dat volgens Postma wij gewoon onze eerder gebruikte argumenten – waar wij onze standpunten te vuur en te zwaard mee verdedigen – gewoon moeiteloos inwisselen voor andere argumenten als ons standpunt in gevaar komt. We graven ons in om ons standpunt overeind te houden tegen aanvallen van buitenaf.
Zeker het management in organisaties zouden echt meer moeten weten over persoonlijk leiderschap en psychologie. Meer weten en bewustwording als sleutels tot het beter en zonder oordeel luisteren naar en begrijpen van elkaars standpunten. En gaan beseffen dat we de dingen niet zien zoals ze zijn. Maar zien zoals wij zijn.
Zelfbedrog
Margriet Sitskoorn (hoogleraar klinische neuropsychologie) heeft voor haar boek ‘Hersenhack’ naar dit zelfbedrog onderzoek gedaan. Zij kwam erachter dat wij mensen vooral geneigd zijn onze eigen ideeën te versterken. Onze hersenen zijn er kennelijk op ingericht om voor alles ons eigen gelijk te bevestigen. Als wetenschapper betrapte zij zichzelf ook op dit fenomeen. In haar onderzoek realiseerde zij zich dat als we niet opletten, wij allemaal vooral zoeken naar argumenten die we al kennen of die je doelen ondersteunen. Op die manier ben je alleen bezig je bestaande overtuigingen steeds meer te versterken. In feiten ben je je eigen ego aan het verdedigen. Met ander woorden; we wijzen de ideeën van anderen af om onze eigen ideeën en standpunten niet te hoeven bijstellen. Wij koppelen namelijk al snel onze standpunten en ideeën aan onze identiteit. Onze persoonlijkheid. En die persoonlijke identiteit verdedigen we met hand en tand. Zelfs tegen beter weten in. En iedereen die denkt dat dit alleen gaat over anderen heeft het mis. We doen het namelijk allemaal!
Het tegengif is even simpel als onnatuurlijk. We zouden er verstandig aan doen de door ons ingenomen standpunten bewust en kritisch onder handen te nemen. Stop ermee je standpunten te voorzien van argumenten die onze overtuiging onderschrijven. Maar ga juist op zoek naar informatie die jouw standpunt ontkracht in plaats van versterkt. Dat is eng, want het zou zomaar jouw angstvallig gekoesterde standpunt onderuit kunnen halen. Maar weet je, als je dat doet, zou het zomaar kunnen leiden tot totaal nieuwe en verrassend andere inzichten, conclusies en waarnemingen.
Goochelen
Stel je voor dat we de leugen van ons eigen gelijk onder ogen zien in discussies met anderen. Wat nou als we stoppen met het goochelen van argumenten om ons ego en eigen gelijk overeind te houden.
En als we onze eigen ingegraven standpunten nou eens zelf opgraven en tegen het licht gaan houden. Wij argumenten en informaties gaan verzamelen die zomaar ons oude gelijk omver kunnen blazen. Wat een geweldige verbinding zou er dan ontstaan tussen tegenstellingen en mensen. We zouden ongekende nieuwe inzichten krijgen die zoveel meer betekenis en waarde vertegenwoordigen dan onze verdedigde leugens en geconditioneerde standpunten. We zouden ons eigen leven en dat van anderen echt een beetje mooier maken. Wat denken jullie?
Volg Zakenwijzer op LinkedIn en blijf op de hoogte
