Whitepaper Arbo Seminar 2020

Wat leuk dat je ons Arbo Seminar hebt gevolgd! Wij hebben de meest belangrijke onderwerpen uit het Arbo Seminar voor jullie op een rijtje gezet. Per blok hebben we kort samengevat wat we hebben besproken.

BLOK 1 – GEZONDHEID ‘omdat het werkt’

  • Gezond Leiderschap anders denken + anders doen

Als je aan de voorkant van je organisatie gezondheid niet centraal stelt, dan krijg je het verzuim waar je om hebt gevraagd. Gezonde organisaties met gezonde en vitale werknemers begint bij gezond leiderschap. Gezond leiderschap is leiderschap van een andere soort. Dat laatste geeft al aan dat het anders moet. Leiderschap op de automatische piloot is gevaarlijk. Bewust kiezen voor een leiderschapsstijl die bijdraagt aan de gezondheid van de organisatie gaat namelijk helemaal niet automatisch. Leidinggevenden zouden zich veel meer bewust moeten zijn van de impact die zij hebben op de gezondheid van werknemers.

Verzuim gaat in meer dan 80% van de gevallen over gedrag. En juist leiders hebben invloed op het gedrag van werknemers. Door bijvoorbeeld zelf een voorbeeld en rolmodel te zijn. Leiderschap van een andere soort is er op gericht om werknemers te begrijpen door vragen te stellen, te luisteren, met als doel hen te leren begrijpen. Pas als we werknemers begrijpen zijn we in staat ons te verbinden met elkaar. En het gemis aan onderlinge verbondenheid is nou precies waar het vaak mis gaat in bedrijven. Als we elkaar niet begrijpen en ons vervolgens niet begrepen voelen gaat het fout. Werknemers voelen zich dan bang, onveilig, onzeker, boos en zijn ontevreden.

Veel onderzoek laat ook zien dat de relatie tussen de leidinggevende en werknemer niet altijd de schoonheidsprijs verdient. We weten al veel langer dat werknemers beter tot hun recht komen als ze beschikken over vrijheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen. Maar zolang leidinggevenden nog vast houden aan de stijl van ‘Command & Control’ heeft dit een negatieve impact op de gezondheid van werknemers. Als je als management niet tevreden bent met de gezondheid en het verzuim in je organisatie, is de primaire vraag die de leidinggevende zichzelf moet stellen: wat moet ik eerst zelf anders doen?

Dat vraagt leiderschap van een andere soort. Leiderschap van een andere soort begint met anders denken over jouw eigen leiderschapsstijl en het anders denken over gezondheid en verzuim. Pas als je anders leert denken ben je in staat om echt anders te doen. Als jij als leidinggevende verandert, kan alles veranderen. Benieuwd naar leiderschap van een andere soort? Klik dan hier en lees meer over training en opleiding.

  • Periodiek Medisch Onderzoek meten + weten = DOEN!

Als we het met elkaar eens zijn dat gezonde en vitale werknemers het verschil maken in organisaties, waar beginnen we dan? Aangezien ‘meten weten is’, lijkt dat een heel logische eerste stap. In de arbeidsomstandighedenwet (Artikel 18) staat dat werkgevers hun werknemers periodiek in de gelegenheid moeten stellen een medisch onderzoek te ondergaan.

Dit onderzoek richt zich primair op het voorkomen en/of beperken van risico’s bij arbeid in relatie tot de gezondheid van de werknemers. Een PMO is dus een uitgebreid onderzoek op het gebied van gezondheid en werk.

Naast medische zaken is er ook aandacht voor werksfeer, stress en lichamelijke belasting. Een Preventief Medisch Onderzoek is altijd maatwerk. Tenslotte is niet één bedrijf c.q. bedrijfscultuur hetzelfde. Goede afspraken vooraf zijn noodzakelijk. Maar ook de communicatie zelf. Draagvlak creëren en op de juiste wijze aandacht vragen voor het PMO en werknemers informeren is erg belangrijk. Het aanbieden is verplicht voor elke werkgever, maar meedoen is een vrije keuze van iedere werknemer. Een goede start is een gesprek met de werkgever wat deze wil bereiken met zo’n PMO. Als de werkgever het alleen ziet als een wettelijke verplichting die geld kost, doet hij zichzelf en zijn medewerkers echt te kort.

Goede uitleg is daarom belangrijk. Ook naar de werknemer toe. Hoe werkt het, wat is het en wat kan het mij opleveren en hoe is mijn privacy gewaarborgd? In de praktijk blijkt dat een gemotiveerd, goed gecommuniceerd en juist uitgevoerd PMO, elke euro dubbel dwars waard is en terecht als een goede en rendement- volle investering is in gezonde en vitale werknemers.

Meer weten over PMO als onderdeel van ARBO preventie? Klik dan hier.

  • Vertrouwenspersoon durf het onbespreekbare, bespreekbaar te maken

Als we nadenken over gezondheid, dan gaat dat natuurlijk verder dan alleen dat wat we het fysieke deel noemen. Hoe zit het met de psycho- sociale arbeidsbelasting (PSA) van werknemers. Talloze factoren, zowel binnen als buiten de organisatie – hebben invloed op de psycho- sociale gezondheid van werknemers. Hoewel lichaam en geest nauw verweven zijn aan elkaar, valt niet te ontkennen dat we kijken naar alsmaar stijgende cijfers in psychisch verzuim. 1: 6 werknemers in Nederland heeft te maken met ongewenste gedrag. Dat zijn 2 miljoen werknemers!

Psychische klachten zijn heel dominant bij verzuim. Als we de preventieve gezondheid van werknemers serieus nemen, zullen we beter moeten begrijpen wat er zich tussen de oren van werknemers afspeelt. Dat begint met het creëren van een laagdrempelige omgeving, waar ongewenst gedrag kan worden gedeeld. De vertrouwenspersoon is bij uitstek de professional die is opgeleid om werknemers te helpen die met pesten, discriminatie, (seksuele) intimidatie en geweld te maken hebben.

De belangrijkste taak en opdracht voor een vertrouwenspersoon is luisteren om te begrijpen. In 1 tot maximaal 3 gesprekken is de vertrouwenspersoon degene die luistert en waar nodig doorverwijst. Maar juist dat luisteren is zo ongelofelijk belangrijk en misschien wel het belangrijkste deel van de oplossing. Lijden onder ongewenst gedrag is zwaar. Juist omdat je dit als werknemer vaak niet kunt of wilt delen met anderen.

Een externe of een interne vertrouwenspersoon?

Het kiezen voor een externe of juist een interne vertrouwenspersoon is een belangrijke keuze. Waar een externe persoon daadwerkelijk niet bij de organisatie hoort, kan dit als sterk onafhankelijk en objectief dan wel afstandelijk worden ervaren. Terwijl een interne vertrouwenspersoon misschien weer juist als vertrouwd of juist niet veilig genoeg kan worden gezien. Beiden keuzes hebben voor -en mogelijke nadelen. Maar één ding is duidelijk: werknemers verdienen een vertrouwenspersoon waar ze veilig en vertrouwd het hun overkomen ongewenst gedrag mee kunnen delen. Meer weten over een vertrouwenspersoon en opleidingen?

Preventiemedewerker
Verzuimmanagement

BLOK 3 – VERZUIM ‘maak er werk van’

  • Verzuim – vertrouwen werkt

Elke werkgever, leidinggevende en/of HRM’er heeft er vroeg of laat mee te maken. Verzuim. Opeens heb je te maken met een zieke werknemer. En met wet en regelgeving die in de afgelopen jaren steeds ingewikkelder is geworden. Reïntegratie is vaak complex, ingrijpend en kan ondernemers behoorlijk frustreren. Begrijpelijk. Daarnaast is verzuim erg kostbaar, gemiddeld 350 euro per dag.

Daarbij ervaren ondernemers dat wat er letterlijk in de wet staat, niet goed matcht met de werkelijke praktijk. Om daar je weg in te vinden is een hele opgave. Er komt veel op die ondernemer af en er moet van alles. En voldoe je even niet aan alle regeltjes en eisen kunnen door het UWV opgelegde loonsancties volgen. En toch kunnen we niet wegkijken. Bij verzuim hebben betrokken partijen zoals werkgever, werknemer en Arbodienst de gezamenlijke inspanningsverplichting om te gaan voor het beste. En dat is om de reïntegratie inspanningen te laten slagen. Want dan winnen we allemaal.

Het geheim van effectieve reïntegratie bij verzuim is vertrouwen

Zolang we het geheim van verzuim niet kennen, niet accepteren en afwijzen schieten we al snel tekort. Om vast te stellen of verzuim door ziekte of gebrek aan de orde is, is een bedrijfsarts nodig. Alleen hij of zij kan vast stellen of het verzuim verklaard kan worden door ziekte. Dat is de primaire, zo niet enige rol in het integratieproces van de bedrijfsarts. Maar het is ook de objectieve rol van een medicus. En daar gaat het fout. Want niet zelden heeft de werkgever al een mening over de ‘ziekte’ van de werknemer. Maar ook de werknemer zelf heeft een standpunt: ik ben ziek en kan niet werken.

Die veel voorkomende tegenstelling zorgt voor wantrouwen en misverstanden van beide kanten en frustreert de reïntegratie. Het maakt meer kapot dan ons lief is. Ga uit van vertrouwen tot het tegendeel bewezen is. Let op; vertrouwen is zeker niet hetzelfde als naïviteit. Maar reïntegratie baseren op vertrouwen levert een significante versnelling op in het reïntegratie en zorgt ervoor dat de verhouding tussen werkgever en werknemer heel blijven. Lees ook: Kies bij ziekteverzuim voor vertrouwen en laat de waarheid zichzelf ontmaskeren.

  • Reïntegratie coach – spoor I, II en III

De inzet van een reïntegratie coach is er op gericht om de mogelijkheden te onderzoeken hoe een zieke werknemer weer snel kan reïntegreren naar de eigen werkplek (spoor 1). Of als dat niet (meer) lukt te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor een reïntegratie buiten de organisatie (spoor 2). Ook kan er een inspanning nodig zijn voor het meer onbekende spoor 3.

SPOOR 1

Na weken, soms maanden geeft de bedrijfsarts aan; de werknemer kan weer werken. Iedereen blij, maar hoe verder? Hoe ga je na lange tijd afwezigheid weer aan het werk. Zeker als het verzuim werk gerelateerd is, bijvoorbeeld. Of spanningen en stress de oorzaak van het uitvallen waren. Dan kan het beste lastig zijn zomaar weer terug te keren in het eigen werk. De reïntegratie coach helpt werknemer en werkgever hierbij om dit proces effectief te laten verlopen. Zodat dit deel van de integratie niet alsnog zorgt voor uit- of terugval. Uiteindelijk hebben alle partijen belang bij een duurzame terugkeer.

SPOOR 2

Dit spoor start meestal pas aan het begin van het 2e ziekte jaar. Duidelijk is dan al dat dit een duurzaam en complex verzuim betreft. Maar ook dat de mogelijkheden van terugkeer in eigen werk en organisatie niet meer mogelijk zijn. De reïntegratie coach in het 2e spoor is bij uitstek de professionele begeleider naar werk buiten de organisatie. Spoor 2 is een hele uitdaging, blijkt in de praktijk. Om dit proces goed en resultaatgericht te laten slagen is een ervaren reïntegratie coach erg belangrijk. Tenslotte is de weg van spoor 1 niet meer mogelijk. De druk op het slagen van spoor 2 is dan ook vaak groot. Een goede effectieve en ervaren begeleider in dit proces is dan ook een must.

SPOOR 3

Als de eerste 2 jaar van ziekte voorbij zijn, en spoor 1 en spoor 2 zijn doorlopen, vindt de WIA-keuring bij het UWV plaats. Als bij de keuring blijkt dat er nog benutbare arbeidsmogelijkheden zijn voor deze ex-werknemer , blijft er een inspanningsverplichting voor de werkgever. Daar komt de rol van de reïntegratie- coach weer om de hoek kijken om alsnog passend werk te vinden. Meer weten hoe je effectief coaching in kunt zetten bij verzuim? Lees hier verder.

  • MEDIATION – niet ziek maar boos

We hebben het al vaker gezegd: verzuim is vooral (> 80%) gedrag. Er zijn dan onderliggende factoren en problemen op het werk of privé, die zorgen voor verzuim. Soms is de werknemer niet ziek, maar boos en is er sprake van een conflict. Dat kunnen allerlei zaken zijn. Maar duidelijk is wel dat op enig moment werkgever en werknemer hier samen niet meer uitkomen. De inzet van een mediator is dan de beste optie. De rol van de mediator kan drie kanten op gaan.

  1. Het herstellen van de samenwerking. Dat wat werkgever en werknemer samen niet lukt, lukt soms wel met de tussenkomst van de professionele mediator.
  2. De uitkomst kan zijn dat zowel werknemer als werkgever inzien dat het herstellen van de samenwerking er niet meer inzit. Dan kan de uitkomst zijn om spoor 2 in te zetten.
  3. Werkgever en werknemer komen tot de conclusie dat ontbinding van de arbeidsverhouding de beste optie is. Dan volgt een exit route.

Het is helemaal niet raar dat waar mensen samenwerken dit niet altijd goed gaat. Maar voorkom onnodig tijdverlies. Pak de regie over een ontstaan conflict en zet op tijd een professionele mediator in om de beste win-win optie als uitkomst te realiseren. Lees hier meer over de mogelijkheden van mediation of bemiddeling.

  • ARBEIDSRECHT – maakt recht wat krom is

Als werkgever en werknemer niet meer door één deur kunnen en/of willen, is het stoppen van de samenwerking het beste. Maar aan het ontbinden van een arbeidsovereenkomst bij verzuim zitten regels vast. Voor zowel de werkgever als de werknemer. Strikt genomen geldt voor een zieke werknemer een opzegverbod. Maar in de praktijk zijn er wel degelijk mogelijkheden en hoeft ziekte geen belemmering te zijn. Bijvoorbeeld als terugkeer ‘ziekmakend’ is voor de werknemer, of werknemer wil gewoon zelf niet meer. In dat geval kan gekeken worden naar een zogenaamde ‘vaststellingsovereenkomst’ waarin dit geregeld kan worden.

Maar de belangen van de werknemer staan dan wel centraal, aangezien deze nog steeds ziek is. Soms is de oplossing: bij elkaar blijven. Maar als dat niet lukt kan de oplossing ook zijn; uit elkaar gaan. Want soms is juist uit elkaar gaan de enig weg om een probleem samen op te lossen. Meer weten over arbeidsrecht bij verzuim? Klik dan hier.

Meer informatie

Wil jij in gesprek met ZAKENWIJZER ARBO? Bel ons voor een oriënterend gesprek via 088 – 505 6000.

Vraag gratis informatie aan