We schrikken van de cijfers die ons vertellen hoeveel mensen somber en gestrest zijn. In een tijd waarin we geconfronteerd worden met crisissen, is uitzichtloosheid kennelijk een grote vijand. Naast de negativiteit die op ons afkomt, kampen ook nog al wat mensen met een negatief zelfbeeld.
Dat gemene stemmetje in je hoofd wat jou wil doen laten geloven dat het allemaal toch echt jouw schuld is. Jij de oorzaak bent. Het gewoon aan jou ligt. Maar hoe stop je die leugenachtige criticaster?
Wat is een negatief zelfbeeld?
Sommige dagen kunnen we onze eigen ergste critici zijn. Het is alsof er een constante commentator in je hoofd zit die alles wat je doet zeurt. De waarheid is dat een negatief zelfbeed de besten van ons overkomt. Maar het wordt moeilijk om van je af te schudden als je jezelf er consequent mee omringt – en het kan een negatieve invloed hebben op je geestelijke gezondheid en relaties.
Je vraagt je misschien af hoe negatieve zelfspraak werkt. Is je neerslachtig voelen altijd schadelijk? Niet noodzakelijk. We zijn allemaal mensen. We maken allemaal fouten. We voelen ons allemaal wel eens down of geïrriteerd door onszelf. Af en toe “Oh, dat was stom van me” of “Waarom deed ik dat?!” als reactie op een puinhoop is helemaal niet ongewoon.
Iedereen heeft wel eens een bepaalde mate van een negatief zelfbeeld gehad. Als dat iets is dat je af en toe tegen jezelf zegt, zal het niet per se veel impact op je hebben. Schadelijke negatieve zelfspraak is wanneer de dialoog in iemands hoofd constant negatief is, misschien meer negatief dan positief.
Voorbeelden
Een negatief zelfbeeld is meer dan alleen maar neerslachtig zijn en negatief denken over jezelf. Natuurlijk voelt iedereen zich soms een beetje verslagen – het is een natuurlijk onderdeel van het leven. Evenzo is het ook belangrijk om zelfbewust te zijn en te weten wanneer je fouten maakt. Daarom wordt een negatief zelfbeeld schadelijk wanneer het de primaire manier wordt waarop je naar jezelf kijkt.
Zomaar een paar voorbeelden van negatieve zelfspraak zijn:
• “Ik kan niets goed doen. Ik zou het niet eens moeten proberen.”
• “Niemand mag me, ik moet stoppen met proberen vrienden te maken.”
• “Ik vind niets leuk aan mezelf.”
• “Ik ben zo dom.”
Als je merkt dat je de hele tijd met dit soort innerlijke gesprekken bezig bent – of je het nu hardop zegt tegen de mensen om je heen of alleen in gedachten – dan kan je negatieve zelfbeeld invloed hebben op je mentale welzijn.
Hoe een negatief zelfbeeld schadelijk kan zijn
De manier waarop we tegen onszelf praten, doet ertoe. Het is het verhaal dat we onszelf vertellen over ons leven, onze gevoelens en ervaringen. Let op als je jezelf vastloopt met negatieve gedachten en zelfkritiek en zoek naar manieren om dit te veranderen.
Hier zijn enkele zeer reële manieren waarop wij mensen vastzitten in een negatief zelfbeeld en hoe deze je kan beïnvloeden:
Een negatief zelfbeeld kan angst of depressie verergeren
Een negatief zelfbeeld kan de stiekeme link zijn die elke depressie of angst die je hebt, intensiveert. Als je bepaalde mentale ontberingen doormaakt, is constante kritiek het laatste wat je geest nodig heeft. Bovendien kan het ervoor zorgen dat je terugdeinst voor jouw ondersteuningssystemen. Mensen die zich bezighouden met schadelijke negatieve zelfspraak, zullen zich veel eerder terugtrekken en zichzelf isoleren. Dit kan een grote risicofactor worden voor depressie en angst, zelfs zelfmoord.
Het kan je relatie met anderen schaden
Hoewel ventileren naar jouw dierbaren belangrijk is, kan negatieve zelfspraak ervoor zorgen dat jij jouw vrienden en familie traumatiseert. Als de nooit eindigende dialoog in je hoofd en die met anderen negatief is, kan dit een negatieve invloed hebben op je relaties. Het kan een self-fulfilling prophecy zijn. Als jij deze gedachten met anderen deelt, kun je in eerste instantie gerustgesteld worden. Maar na een bepaald punt kunnen mensen zich van je afduwen en afstand nemen.
Het kan je zelfrespect schaden
Je kunt een laag zelfbeeld ontwikkelen door de overbelasting van negatieve gedachten in je hoofd. Hoe meer jij jezelf ‘in elkaar slaat’ omdat je de dingen niet goed doet, hoe minder vertrouwen je hebt om het opnieuw te proberen. Je oogst wat je zaait. Als je alleen maar negativiteit in gedachten hebt, zal het natuurlijk je humeur blijven beïnvloeden. Je moet dus verschillende manieren gaan oefenen om tegen jezelf te praten.
Hoe kan ik een negatief zelfbeeld overwinnen?
Stel jezelf de vraag: Zou ik deze negatieve dingen over mijn beste vrienden zeggen? Waarschijnlijk niet. Je moet dus leren hoe je jezelf met dezelfde zachte zorg en respect kunt behandelen als je doet bij je dierbaren.
Maar hoe doorbreek je de cirkel van zelfkritiek? Het kan een moeilijke gewoonte zijn om te doorbreken, omdat de persoon met wie je de meeste tijd doorbrengt, jezelf bent. Maar er zijn manieren om de cirkel van negatief denken te doorbreken.
Hier zijn enkele manieren om een negatief zelfbeeld om te gaan:
Probeer neutraal te denken
Je denkt misschien dat het perfecte tegengif voor negatieve zelfspraak positieve zelfspraak is. Maar dat kan voor sommige mensen een te grote sprong zijn. De waarheid is dat de sleutel om aardiger voor jezelf te zijn niet per se betekent dat jij jezelf hoeft te prijzen – vooral als het niet oprecht aanvoelt.
Het zal in het begin waarschijnlijk niet erg natuurlijk aanvoelen. In plaats daarvan raadt ze aan om je gedachten te neutraliseren. Breng ze van zo extreem negatief naar een meer realistische en evenwichtige versie van wat je denkt.
Een voorbeeld ven een negatieve emotionele trigger, negatieve gedachten versus een meer realistische benadering. Stel je moet een test afleggen… en je slaagt daar niet deze positief af te sluiten.
Negatieve gedachten: “Ik ben gezakt voor deze test. Ik kan niets goed doen. Ik ga in alles falen. Het heeft geen zin om het zelfs maar te proberen.”
Realistische benadering: “Het is oké voor mij om teleurgesteld te zijn dat ik voor de test ben gezakt. Maar ik ben goed in andere dingen en ik kan wel manieren bedenken om dit in de toekomst te voorkomen.”
De sleutel om dit succesvol te doen? Leer jezelf te betrappen op negatieve gedachten en zet daar een meer realistische benadering tegenover.
Dan, terwijl je oefent, kun je beginnen over te gaan naar wat positiever denken. Je kunt enkele van je positieve eigenschappen benadrukken, de dingen die je goed doet. En dan langzaam maar zeker een andere manier van denken gaan zaaien. Maar het heeft zeker tijd nodig. Je bent al zo lang bezig in negatieve zin, dat deze patronen en manieren van denken hardnekkig zijn. Omdat die als eerste bij je boven komen. Automatisch.
Herhalen is een krachtige methode tegen een negatief zelfbeeld
De beste manier om gezonde gewoontes aan te leren is door herhaling. Maar gewoonten zullen niet van de ene op de andere dag veranderen. Maar dat wat keer op keer wordt herhaald, zal uiteindelijk in je geest worden gegrift. Zo zijn de negatieve gedachten daar in de eerste plaats terechtgekomen. Je herhaalt ze keer op keer.” Probeer in plaats daarvan meer gebalanceerde gedachten te herhalen om de negatieve te vervangen. Veranderen langs dezelfde weg waarlangs het negatieve is ontstaan.
Het opschrijven van realistische of positieve gedachten kan hen ook helpen om deze vast te houden. Alles wat helpt om een nieuw verhaal in je hoofd te creëren, kan de negatieve gedachten eruit filteren.
Zie een negatief zelfbeeld niet als motivator
We kennen allemaal het belang van zelfdiscipline en nederig blijven. Maar je hoeft niet gemeen tegen jezelf te worden en zijn in dit proces. Negatieve zelfspraak kan je zelfs weerhouden om succesvoller te zijn.
Een constant negatief zelfbeeld maakt jou niet zelfbewuster en helpt je niet dingen sneller of beter gedaan te krijgen. Een opmerking voor jezelf hier en daar om “het beter te doen” of “weer op de been te komen” is één ding, maar je kunt het niet laten overslaan naar schadelijk gebied.
Als we het hebben over iemand die gewoon belast is, overladen met negatieve zelfspraak, werkt dat precies het tegenovergestelde uit. Het zorgt voor meer negatieve emoties. Ze voelen zich ongemakkelijker, onzeker en neerslachtig.
Lief en aardig zijn voor jezelf is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Het leven kan ons stoten onder de gordel geven die we misschien niet verwachten, en we geven onszelf vaak de schuld. Hoewel het normaal is om je af en toe zo te voelen, kan een nooit eindigende stroom van negatieve gedachten naar jezelf toe heel snel erg giftig worden. Maar het goede nieuws is dat je deze gedachten kunt herformuleren door oefening en zelfverzekerdheid
