De week van de RI&E. Wie geen enkel risico wil nemen moet in z’n bed blijven. Een grappig bedoelde opmerking voor angsthazen. Maar aangezien we weten dat te veel zitten het nieuwe roken is, lijkt op je bed blijven liggen ook niet erg gezond. Meedraaien in deze samenleving is geconfronteerd worden met risico’s. Sommige risico’s zijn zo duidelijk, dat we er bijna automatisch bij uit de buurt blijven. Maar anderen zijn ons zo vertrouwd geworden, dat we ze bijna niet meer als risico’s zien. Hoewel ze dat wel degelijk zijn. Maar ongelukken zitten in een klein hoekje. We hebben er dus kennelijk zelfs een uitdrukking voor. Als we niet opletten loop je al gauw meer risico dan je lief is. Onverwacht kan de consequentie van onderschatte risico’s je leven behoorlijk overhoop halen en diep raken.
De RI&E: hoe zat het ook alweer
Weerstand tegen regels zit in ons mensen. Ook het RI&E document roept dit op. Maar vaak ook omdat we gewoon niet goed weten hoe het zit en waar dit – door de ARBOWET voorgeschreven – document voor staat. We categoriseren het juist om die reden al snel als administratieve rompslomp. In de praktijk blijkt weerstand al snel te verdampen als we gewoon meer weten en beter begrijpen. De meeste veronderstellingen en aannames over de ARBOWET – en het hier uit voortkomende RI&E documenten – vallen in de praktijk best mee.
Maar wat de boer niet weet dat eet hij niet, gaat ook hier op. In de link hieronder klik je door naar een kort en bondig filmpje van amper 2 minuten. In sneltreinvaart ben je weer even bijgespijkerd waar de RI&E ook al weer over gaat. Bekijk hier het filmpje. Verder in het blog staat in ‘Jip en Janneke ‘ taal verdere uitleg zodat je weer helemaal bij bent.
RI&E en verplichtingen
Ondernemers mét werknemers hebben te maken met de RI&E. De aangewezen persoon is de preventiemedewerker. Sowieso moet er een preventiemedewerker zijn aangesteld bij bedrijven met 25 of meer werknemers. Maar voor elk bedrijf mag gelden dat het verstandig is iemand aan te wijzen die zich bezighoudt met veiligheid en gezondheid op de werkvloer. Wil je meer over de preventiemedewerker, zijn werkzaamheden en opleiding weten? Dan kun je hier meer informatie vinden.
Als het lastig blijft om de RI&E zelf uit te voeren kun je natuurlijk hulp vragen bij je Arbodienst.
Maar betrek vooral ook je medewerkers bij het opstellen van dit document. Als het gaat om het in kaart brengen en terug dringen van risico’s, zijn zij nou juist degene die hier dagelijks mee te maken hebben. Verbaas je niet als ze jou haarfijn kunnen vertellen welke risico’s zij lopen. Maar ook hoe je deze kunt terugdringen of opheffen.
Risico’s inventariseren
Dat klinkt ingewikkelder dan het is. Het gaat hier om een lijst van alle risico’s in jouw bedrijf. Het is belangrijk risico’s te categoriseren in risicosoorten. Je kunt slim gebruik maken van zogenaamde RI&E instrumenten. Dat zijn lijsten die de risico’s per branche al voor een belangrijk deel in kaart hebben gebracht. RI&E instrumenten per branche kun je hier snel terugvinden.
Wat nou als jouw branche hier niet bij staat? Kijk dan of er een bijna gelijke branche is te vinden waar veel overeenstemming mee is. Je zult al snel gebruik kunnen maken van een deel van die inventarisatie. Wel zo makkelijk. Ga verder na of ook de andere zaken m.b.t. Arbozorg op orde zijn. Hoe zit het eigenlijk met de BHV? En is er wel een preventiemedewerker aangesteld? En zo ja.. weet hij/zij wat van hem/haar wordt verwacht? Is deze medewerker opgeleid? Maar natuurlijk kijk je ook naar jullie Arbodienst en ga er mee in gesprek.
RI&E en de evaluatie
Heb je de risico’s in kaart gebracht? Dan gaan we prioriteren. Creëer orde en rangorde en maak er maatwerk van met focus op jouw organisatie. Je hebt deze ‘prioritering’ nodig om uiteindelijk een plan van aanpak op te stellen. Om de prio’s juist te stellen helpt het om je bijvoorbeeld de volgende vragen te stellen:
1- Hoe groot is de kans eigenlijk op dit risico?
2- Is eenmalige blootstelling al een risico of is daar meer voor nodig?
3- Hoeveel werknemers lopen bij welk risico gevaar?
4- Bij welke risico’s lopen we welke gevaren?
5- Welke risico’s veroorzaken schade aan werknemers, machines en/of processen?
6- Hoe denken werknemers over deze risico’s en willen ze graag aangepakt zien?
Stel de juiste vragen aan elkaar en je bent samen bezig de feitelijke risico’s nauwgezet in kaart te brengen.
Plan van aanpak
En voor je het weet heb je een ‘todo’ lijstje. In zo’n plan van aanpak zal per risico aangegeven moeten worden welke maatregelen er genomen moeten worden. Maar voorkomen is beter dan genezen. Dus preventieve maatregelen zijn belangrijk. Met andere woorden: pak de risico’s één voor één aan bij de oorzaak. Zo voorkom en verminder je de risico’s. Denk na over welke maatregelen daar het beste bij passen én effect hebben. Maar ook wat hiervoor nodig is. Belangrijk is ook wie wat gaat doen. Begroot de kosten die nodig zijn om deze risico’s aan te pakken. Geef ook aan wanneer je tevreden bent; met welk resultaat. Soms is er meer kennis en ervaring nodig om zaken uitgevoerd te krijgen, dan er binnen de organisatie aanwezig is. Geef ook dat aan. Maak ook een tijdlijn wanneer dit moet worden opgepakt en gereed moet zijn. Met name dat laatste is belangrijk, want de inspectie SZW kan hier naar vragen.
Deze Inspectie SZW controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de verschillende wetten, besluiten en regelingen op het terrein van arbeid. Het toezicht op de arbo-gerelateerde wetgevingen door de Inspectie SZW vindt plaats door middel van inspecties en onderzoeken naar aanleiding van klachten en ongevallen.
RI&E en de toetsing
Als je de risico’s hebt geïnventariseerd en geëvalueerd, plus een plan van aanpak hebt opgemaakt, is het tijd voor de toetsing. De wet geeft aan dat in de meeste gevallen de RI&E door een deskundige van een gecertificeerde Arbodienst moet worden uitgevoerd. Het woord toetst zegt het al; er zal dan worden gekeken of alle risico’s zijn benoemd en op de lijst staan. Maar ook of de feitelijk situatie klopt en juist is weergegeven en de gekozen aanpak conform de geldende wettelijke richtlijnen zijn. Soms is toetsing niet nodig. Dit heeft vooral met de omvang van het bedrijf te maken en welk RI&E instrument u heeft gebruikt. De Arbodienst kan u hier alles over vertellen. De RI&E en het plan van aanpak moet na toetsing ook naar de OR of de Personeelsvertegenwoordiging worden gestuurd. Zij moeten instemmen.
Is er geen OR of PVT dan is in de wet vastgelegd dat werknemers de RI&E in moeten kunnen zien. Het zogenaamde inzage recht is hierop van toepassing. Belangrijk natuurlijk. Want zo weet iedereen met welke risico’s rekening gehouden moet worden en hoe deze worden aangepakt.
Tot slot
Als dit blog heeft geholpen om je weerstand m.b.t. het fenomeen RI&E wat weg te nemen, dan is dat mooi. Want gezondheid en veiligheid zijn veel te belangrijke waarden om ze niet serieus te nemen. Via de website https://www.rie.nl kun je bijna alles vinden wat je verder nog wilt weten.
Heb je vragen en wil je advies? Klik dan hier. Maar het belangrijkste is dat we ons meer bewust worden, dat een ongeluk soms echt in een klein hoekje zit. Laten we daarom samen zorgen dat we al die kleine ‘hoekjes’ goed in kaart hebben en onderbrengen in onze RI&E. Want waarom zouden we risico’s nemen als het gewoon veilig kan.
Ook in 2021 wordt de week van de RI&E georganiseerd en doen wij hieraan mee! Bekijk de pagina voor meer informatie.
