En wat nou als we werknemers vrijheid geven?

We proberen onszelf te ontworstelen uit de strikte gezondheidsregels die nu nog gelden. Stapje voor stapje mogen we weer meer. Voor velen is de terugtocht naar het oude vertrouwde kantoor het eerste vooruitzicht. Na een lange periode weer wennen aan fysieke collega’s en kantooruren. We hebben ons gebonden gevoeld. Beperkt. Maar stappen we dan straks weer de vrijheid van het kantoor binnen? Voelde die eerste weken thuis van de pandemie niet juist als een soort vrijheid?

Toegegeven, heel wat onderzoeken hebben inmiddels wel aangetoond dat mensen daar bepaalt niet persé gelukkiger van worden op de langere termijn. Integendeel. Het psychisch verzuim grijpt als een monster om zich heen. We hebben nauwelijks in de gaten hoe groot die tsunami wel niet gaat worden. Maar als de voortekens ons niet bedriegen lijkt dit onze volgende gezondheidscrisis te kunnen worden. Werkgevers doen er goed aan zich te beraden en zich voor te bereiden hoe hier mee om te gaan. Om te beginnen door gewoon maar eens deze vragen stellen: Wat weten we ervan? Wat is het en hoe ziet het eruit? En wat kan ik wel en niet doen? Maar een ding is wel duidelijk. Ook onze visie op werken moeten we echt opnieuw uitvinden. Want alles is anders geworden.

Ondernemen is leiderschap

Ons bedrijf heeft als adviesorganisatie altijd een sterk besef gehad dat, als wij het gewenste gedrag niet voordoen, onze klanten het niet na kunnen doen. Dat is niet alleen onze overtuiging richting onze klanten, maar ook intern gericht. We vergeten zo vaak dat – als we niet uitkijken – wij van onze werknemers opeisen wat we zelf niet doen en kunnen. Ondernemen is leiderschap. En leiders hebben volgers nodig om het werk gedaan te krijgen. En zolang wij volgers zien als makke schapen die we in onze strategische plannen kunnen persen, is er nog een lange weg te gaan. Het treurige is natuurlijk dat deze destructieve visie op werknemers, meer zegt over de onderneming en haar management, dan over de werknemer zelf. Want we zien de dingen niet zoals ze zijn. Maar we zien de dingen zoals wij zijn! AUW.

Zie hier de grootste uitdaging voor bedrijven en organisaties als leiders en managers ontevreden zijn over: hun werknemers, het geleverde werk, het gedrag en het gebrek aan motivatie en betrokkenheid. En laten dat nou net de meest gehoorde klachten en verwijten zijn die je hoort als ondernemers en managers hun hart luchten.

Niet harder maar slimmer

De vrijheid die we even voelden toen we in de eerste golf van het ene op het andere moment alleen nog maar thuis gingen werken, bleek zich al gauw te ontpoppen als een nieuwe maar andere gebondenheid. Zoals zo vaak liggen de echte oplossingen niet in de uitersten: alleen nog maar thuiswerken of alleen nog maar op kantoor. Werknemersgeluk is opgebouwd uit allerlei kleine en grote stukjes geluk.

Werknemerstevredenheid is complex en voor elk bedrijf weer een beetje anders. Het is een zoektocht van observeren, vragen stellen en luisteren naar je werknemers. Met maar één doel: om te begrijpen.

In onze organisatie zijn we jaren terug al begonnen met de invoering van een 4-daagse werkweek. Precies ook in een periode waarin zelfs een 7-daagse werkweek met overwerk te kort leek voor het werk wat gedaan moest worden. Maar opeens beseften we dat nog harder en nog meer werken niet de oplossing was. Dat deden we al. Maar we kregen als ‘beloning’ voor al ons harde werken het alsmaar drukker. We beseften ook dat als we onze mensen ’heel’ wilden houden, het echt anders moest. Voor ons bleek het slimmer te zijn maximaal 4 werkdagen in te voeren en overwerk uit te bannen. En het werkte! We kregen het alsmaar drukker, maar waren in staat door slim te leren werken én te organiseren het werk gedaan te krijgen.

Vrijheid, Verantwoordelijkheid en Vertrouwen

Maar er was meer nodig dan alleen die 4-daagse werkweek en slimme interne werkprocessen en snelle automatiseringssystemen. We beseften dat we onze werknemers nog beter moesten leren begrijpen dan we al dachten dat we deden. Ons vak is kennis. Dus we gingen op zoek naar kennis. Deden onderzoek en begonnen te leren wat onze volgende stap zou kunnen zijn. Want als wij het als organisatieadviseur en kennisorganisatie beter begrijpen én doen, kunnen we dat doorgeven aan onze klanten.

Uiteindelijk begrepen we dat werknemers het beste tot hun recht komen als wij ze drie cadeaus geven: vrijheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen. Het zijn inmiddels de 3 ‘cadeaus’ die elke werknemer binnen ZAKENWIJZER ontvangt.

Vrijheid

We begrepen dat autonomie voor de meeste mensen precies datgene is dat hen laat groeien en bloeien. De vrijheid om je eigen keuzes te maken binnen de kaders van de organisatie. Want vrijheid zonder grenzen is anarchie. Wij ontdekten dat strategische duidelijkheid belangrijk is. Als management moeten we die duidelijkheid scheppen. Dus kaders (missie, visie en waarden) en onze strategische plannen en doelen voor vandaag en morgen, dit jaar en de komende vijf. Én onze werknemers hierin betrekken, om te voorkomen dat we van hen vragen wat we zelf niet zouden kunnen. Vrijheid dus van handelen binnen de grenzen die we samen hebben geschapen.

Nog even een voorbeeld van vrijheid. Wij hebben onze werknemers de vrijheid gegeven zelf te bepalen hoeveel vakantiedagen zij nodig hebben per jaar. Met andere woorden: welke letterlijke vrijheid heb jij nodig om te excelleren en tegelijk gelukkig te zijn in de work/life balans. We eisen wel dat de wettelijke minimale dagen worden opgenomen. De rest is aan hen zelf om dit samen met hun collega’s af te stemmen naar wens en noodzaak.

Verantwoordelijkheid

We geven werknemers veel verantwoordelijkheid. Maar niet eerder voor we hen hiervoor hebben opgeleid. Zowel in kennis als in vaardigheden. Maar ook in gedrag en intrinsieke motivatie. Verder testen we onze werknemers met persoonlijkheidstesten. Op deze manier leren we samen waar de werknemer staat in zijn ontwikkeling. Waar ligt zijn/haar talent en motivatie. Hoe beter we dit samen begrijpen hoe beter we verantwoorde verantwoordelijkheden kunnen uitdelen.

Verantwoordelijkheid dragen is niet vrijblijvend. Wij vragen elke medewerker met regelmaat zijn verantwoordelijkheden te verantwoorden. Niet om ‘koppen te snellen’ als we fouten ontdekken. Maar om samen te leren en te begrijpen hoe we het beter en anders kunnen doen als dat nodig is. Werknemers krijgen maandelijks een coachgesprek, zodat we samen vinger aan de pols houden.

Vertrouwen

We geven onze medewerkers heel veel vertrouwen. En we spreken naar elkaar uit dat dit de basis is van onze samenwerking. Juist omdat we beiden zien hoe belangrijk vertrouwen is voor een mooie en succesvolle samenwerking, zijn we hier beiden heel erg zuinig op. En ja wij weten dat er veel onbetrouwbaarheid is in deze wereld. Maar we hebben er voor gekozen onze samenwerking met onze medewerkers niet te baseren op wantrouwen en achterdocht. Geef mensen veel vertrouwen en je hebt positieve invloed op hun onbetrouwbaarheid. Want onbetrouwbaarheid zit in ons allemaal. De kunst is dit samen uit te bannen door juist vertrouwen te geven aan elkaar.

Ik zou nog wel even door kunnen gaan over onze visie op werk en de mens in organisaties. Maar eerlijk gezegd zegt onze missie het precies zoals we het bedoelen: mensen en organisaties op hun bestemming brengen. De zoektocht is om steeds beter te begrijpen wat er nodig is om de mens én de organisatie samen te brengen tot een geweldige samenwerking. Die zoektocht stopt nooit. Maar hou op in de verkeerde hoeken te zoeken. Ga vinden!

Tot slot.
Als geen ander begrijpen we dat de weg naar ‘het op de bestemming brengen van jouw mensen en je organisatie’ niet altijd makkelijk is. Maar weet dat wij onze ervaringen en kennis graag met je delen. Hoe? Mail of bel ons even. Gewoon eens even kennismaken en samen sparren kost niks. Je bent welkom op ons kantoor. Bel even voor een vrijblijvende afspraak en we plannen een kennismakingsgesprek. Tot ziens dan maar.