Verander of ik schiet!
Heel wat ondernemers zien een onafwendbare verandering op zich afkomen. De gevolgen van deze aanstormende en diep ingrijpende maatschappelijke en economische effecten zijn nog maar lastig in te schatten. Wat zal dit voor mensen en organisaties precies betekenen? Zeker is dat alles zal veranderen. Aangezien wij mensen voor 95% onbewust en automatisch gedrag vertonen, met diep ingesleten patronen, is veranderen een hele opgave. Dat is ook precies de reden dat veranderprocessen zo vaak mislukken. Opeens moet die 5% ‘bewust gedrag’ het verschil gaan maken. Ga er maar aanstaan.
Er TEGEN kijken of er DOOR kijken
Ooit vertelde een glazenwasser mij dat je op 2 manieren naar een raam kan kijken: “je kunt er tegen kijken en je kunt er door kijken.” Geen schokkend nieuws natuurlijk. Maar toch had ik er nog nooit op die manier bewust naar gekeken. De huidige en volstrekt niet voorspelbare veranderingen waarin we nu zitten nemen ons in beslag. We worden gegrepen en voelen ons overrompeld en onzeker. Het lijkt of we er alleen maar ‘tegen’ aan kunnen kijken. Tegen die nieuwe verbijsterende werkelijkheid, die ons volledig in beslag lijkt te nemen.
Deze ons zo hard rakende werkelijkheid onder ogen zien is eerlijk en nodig. Mooier is het niet. In tegendeel. Maar elke zichzelf respecterende organisatie heeft alleen overlevingskansen als zij in staat is ook ‘door’ deze nieuwe werkelijkheid heen te kijken. Dat vraagt bewustwording en het besef dat je op twee manieren kan kijken. ‘Tegen’ of ‘door’. Er ‘tegen’ aan blijven kijken is een vorm van dodelijk navelstaren. De nieuwe en totaal veranderende economische effecten op korte en langere termijn eisen dat we verder kijken. Dat we ‘door’ kijken.
Als dat wat je ziet jou niet aanstaat, wat ga jij dan anders doen?
Het is belangrijk het ‘hier en nu’ te begrijpen. Maar alleen de situatie onder ogen zien en begrijpen wat dit betekent voor jou en je organisatie is niet voldoende. Veranderen gaat over ‘door’ kijken. Verder kijken en het anders gaan doen. Niet blijven hangen in de omstandigheden en die alleen betreuren. Veranderprocessen in denken en doen zorgen ervoor dat jij je niet laat blokkeren. Omstandigheden kun je niet veranderen door er naar te blijven kijken en die te becommentariëren. Echte veranderingen beginnen bij je zelf. En verrassend genoeg is dat nu juist de route waarop je invloed kunt uitoefenen. Niet alleen op jezelf, maar ook op die ingrijpende omstandigheden.
De roltrap of de ladder
Veranderprocessen zijn taai, pijnlijk, moeizaam, confronterend en het is hard werken. Veranderen in je comfort zone kun je vergeten. Zo werken duurzame veranderingen niet. Van nature nemen we nu eenmaal liever de comfortabele roltrap. Van A naar B op een relaxte manier zonder al te veel inspanningen. Vergeet het! Veranderen is klauteren, zwoegen, ploeteren en stapje voor stapje je weg vinden. Dat is het eerlijke verhaal. Het gaat om een moeizaam te beklimmen ladder. Maar zorg dan wel dat je weet hoe je de ladder van de verandering het slimst kunt beklimmen. Want niet alleen maar ‘harder’, maar juist ook ‘slimmer’ brengt je verder.
De ladder van Ben Tiggelaar
Dat veranderen niet makkelijk is weet iedereen die ooit een poging heeft gewaagd. Zelfs de kleinste veranderingen in werk of leven is een hele uitdaging. Het gaat niet om éénmalig een kunstje onder de knie te krijgen. Veranderingen hebben pas waarde als het om duurzame veranderingen gaat. Ben Tiggelaar heeft met zijn boek ‘De Ladder’ een handreiking gegeven om veranderingen wél te laten slagen. Een paar belangrijke verander- adviezen op een rij:
- Hou op met ongeloofwaardige speeches
Werknemers zijn murw van al die motivatie- talks en nieuwe plannen- speeches. Stop ermee. Ze geloven je al lang niet meer. Want in de praktijk zien ze dat er uiteindelijk niets zal veranderen. Dus al die mooie en nieuwe plannen, voornemens en veranderingen die doodlopen, leveren alleen maar cynische werknemers op. Ze luisteren beleefd naar je toespraak. Maar daarna draaien ze zich met rollende ogen om en gaan over tot de orde van de dag. Mensen zijn niet bang voor veranderingen. Ze zijn vooral bang dat er niets zal veranderen. Want veranderen zonder implementatie is gedoe en rumoer. Meer niet.
- Veranderen = Gedrag
De cruciale factor bij veranderen is gedrag. Als processen niet lopen moet je de bottleneck op zoeken. De flessenhalzen in je organisatie. Bij vastlopende veranderingen is dat vaak ongewenst gedrag. Te beginnen bij jezelf. Vaak vragen wij van werknemers wat we zelf niet kunnen opbrengen en waarmaken. En ja.. als jij als manager het gewenste gedrag niet voor kan doen, kunnen je werknemers het niet nadoen. Nog iets: veranderprocessen laten slagen in je organisatie is een vak. Er is echt kennis voor nodig. Zomaar wat proberen is funest en frustreert werknemers enorm als het dan uiteindelijk toch niet lukt. Stop met maar wat te proberen. Ga duurzaam anders denken en doen.
- Gedrag is meer dan spierballen en discipline
‘Als je maar lang en hard genoeg doorzet kom je er wel’. Maar is dat zo? In de praktijk overschatten we schromelijk onze motivatie en discipline. Dat lukt ons best wel even om vol te houden. Maar veranderingen die duurzaam zijn kosten echt wel wat meer dan ‘even doorzetten’. Op kracht en spierballen komen we vast de eerste meters wel door. Maar niet zelden stranden we ver voor de finish. Simpelweg om dat we het niet volhouden. Wetenschappers weten dat echte veranderingen gaan om drie dingen: 1- je moet iets wel kunnen- 2- je moet ook echt willen en 3- je moet er de gelegenheid voor creëren om het te doen.
- Ruil prestatiedoelen in voor ontwikkeldoelen
Gedragsveranderingen hebben doelen. Maar het stellen van ontwikkeldoelen is echt veel beter dan het stellen van prestatiedoelen. Ben Tiggelaar geeft in zijn boek een mooi voorbeeld. Bij klanttevredenheid kun je als doel hebben om een tevredenheidsgraad te bereiken van een 8. Maar is dan een 7 of een 7,8 niet goed? Beter is het om ontwikkeldoelen te stellen. Zoals: ‘in de komende periode gaan we drie verschillende methoden uitproberen om onze klanttevredenheid te vergoten’. In dat laatste proces zitten elementen van: proberen, leren, evalueren. Je mag fouten maken, want zo leren we hoe het beter en anders kan.
- Begin vooral klein
Als we eindelijk zover zijn om een verandering te willen, moet het natuurlijk wel snel resultaat opleveren. Het management presenteert een heel uitdagend jaarplan in januari, maar wil dit wel in december gefixt zien. En graag de eerste resultaten al in Q1. De moed zinkt je al in de schoenen voor je er aan begonnen bent. Dit soort jaarplannen – of prestatiedoelen missen handvaten en kleine stapjes. Maak grote dingen klein. Het maakt de kans dat je er aan begint veel groter, inclusief de kans van slagen.
- Volg je gedrag kritisch
Kijk naar jezelf en reflecteer. Kleine stapjes per dag vragen zelfreflectie. Kijken naar behaalde resultaten en evalueren. Dagelijks jezelf en de behaalde doelen beoordelen. Wat ging goed? Wat ging minder goed? Heb ik gedaan wat ik mij had voorgenomen? Is dat gelukt? Of: waarom is het niet gelukt? Wat was de reden? Pionier, noteer, evalueer, en leer. Zo kun je elke dag verbeter stapjes zetten in het behalen van je doelen en persoonlijk gewenst gedrag.
Het boek – De Ladder
Het boek leert ons waarom veranderen zo moeilijk is. Maar ook welke drie stappen wél werken. In de ladder beschrijft Ben Tiggelaar:
- Hoe je doelen stelt die wél werken
- Hoe je gedrag kiest dat wél tot succes leidt
- Welke support wél helpt bij verandering
Anders denken & anders doen.
Voor effectief en duurzaam veranderen is anders denken en anders doen nodig. Dus ook kennis van zaken om deze processen te laten slagen. Er is veel wetenschappelijk onderzoek waardoor we kunnen weten wat wél en vooral wat niét werkt. ’Proberen’ hebben de meeste van ons al gedaan. Niet zelden met een teleurstellend en frustrerend eindresultaat. Zorg dat de noodzakelijke organisatie- en gedragsveranderingen in jouw bedrijf met kennis van zaken professioneel begeleid worden. Het scheelt héél veel irritatie, frustratie, cynisme, én onnodig hoog oplopende nodeloze kosten.
Als je echt wilt veranderen realiseer je dan dat dit alles met persoonlijk gedrag te maken heeft. Het heeft dus alles te maken met jou! De roltrap voor een quick fix én duurzaam geborgd resultaat bestaat niet. Beklim de ladder, maar doe het slim én met kennis van zaken. Want veranderen is een vak.
Volg ZAKENWIJZER op LinkedIn en Twitter en blijf op de hoogte!
