Er was een tijd dat perfectionisme nog waardering kreeg. Je nauwgezetheid en precieze werken sprak organisaties wel aan. Geen sloddervos die z’n werk afraffelde. Je was een voorbeeld voor al diegene die zich niet leken te bekommeren om kwaliteit en accuratesse. De strebers hadden een streepje voor.
Maar inmiddels hebben we wel geleerd dat harder, sneller, meer in dezelfde tijd doen en absolute topkwaliteit leveren geen realistische route is. Over-presteren is vaak veel en onnodig tijd verkwisten aan wat niets méér oplevert. Of het moeten extra kosten zijn. Hoger springen dan de lat ligt, is zonde van je tijd en energie. Maar er is meer. Dat steeds hoger leggen van de lat, maakt dat de perfectionist, aan die veel te hoog gelegde lat, er vroeg of laat aan onderdoor gaat.
Identificeer jouw type perfectionisme
Er bestaan drie soorten perfectionisme:
- Sociaal voorgeschreven perfectionisten
- Op anderen gerichte perfectionisten
- Op zichzelf gerichte perfectionisten.
De benadering van ‘gezond streven’ kan mensen helpen de middenweg te vinden tussen hoge prestaties en schadelijke over-prestaties. Tips om te streven naar gezond perfectionisme zijn onder meer: het identificeren van de drijfveer van perfectionisme, het loslaten van alles-of-niets-denken en het vieren van successen.
De ‘zwakte’ en ‘kracht’ van perfectionisme
“Wat is je grootste zwakte?” Je hebt waarschijnlijk inmiddels wel gehoord en begrepen, dat het niet langer als een verstandige zet wordt beschouwd om tijdens een sollicitatieprocedure op deze veel gestelde vraag te antwoorden: “Nou, ik ben een beetje een perfectionist.”
Georganiseerd en gedisciplineerd zijn – ooit beschouwd als een waardevolle eigenschap – lijkt een ‘probleem’ geworden. Zelfs een soort waarschuwingssignaal voor werkgevers.
Maar hoewel het waar is dat recente onderzoeken onaangepaste vormen van perfectionisme in verband brengen met hogere percentages depressie en angst, laten deze onderzoeken alleen de donkere kant zien van wat er gebeurt als bewustzijn en controle tot het uiterste worden doorgevoerd. Er is ook een andere kant aan het verhaal. Het blijkt dat onderzoek suggereert dat er verschillende soorten perfectionisme zijn, waarvan sommige daadwerkelijk succes kunnen ondersteunen en je carrière kunnen stimuleren.
3 soorten perfectionisme
Het is belangrijk om zwart-witmisvattingen rond perfectionisme uit de wereld te helpen voordat ze de ambitie de kop indrukken die nodig is voor sterk, visionair leiderschap. Je hoort nu al vaker van ervaren leiders dat ze steeds banger zijn om zichzelf en anderen aan hoge normen te houden, omdat ze bang zijn om te worden bestempeld als een rigide perfectionist die moeilijk is om mee te werken.
Te veel vertrouwen op een persoonlijkheidskenmerk kan te ver gaan. Perfectionisme is zo’n kenmerk. Het vinden van een gebalanceerde middenweg is de beste manier om de voordelen van het hebben van hoge normen te benutten. Terwijl het de negatieve effecten die het kan hebben op de geestelijke gezondheid, welzijn en relaties verzacht. Om te streven naar een positieve manier om jouw perfectionisme te benutten, moet je eerst begrijpen waar je valt in het ‘perfectionisme spectrum’. Om het vervolgens als een kracht op een gezondere en flexibelere manier toe te passen.
Wat zegt de wetenschap?
De Canadese klinisch psychologen Dr. Paul Hewitt en Dr. Gordon Flett bestuderen al meer dan twee decennia perfectionisme. Uit hun onderzoek blijkt dat er, zoals bij de meeste eigenschappen, een spectrum is. Hier zijn de drie soorten perfectionisme:
Sociaal voorgeschreven perfectionisten
Sociaal voorgeschreven perfectionisten zijn erg zelfkritisch. Ze voelen een enorme druk om de beste te zijn en zijn bang dat anderen hen zullen afwijzen. Waargenomen externe normen (die afkomstig kunnen zijn van familie, werkcultuur, samenleving, enz.) kunnen leiden tot angst en een laag vertrouwen.
Op anderen georiënteerd perfectionisme
Perfectionisten die op anderen zijn gericht. Ze houden anderen aan hoge normen en kunnen zeer kritisch en veroordelend zijn. Met deze houding maken ze meer kapot dan hen lief is. Het is moeilijk om onder deze omstandigheden werkrelaties op te bouwen, wat ook om die reden schadelijk is voor succes.
Zelfgeoriënteerde perfectionisten
Zelfgerichte perfectionisten zijn georganiseerd en gewetensvol. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf in hun leven en carrière om hun doelen na te streven. Hoog zelfgericht perfectionisme wordt over het algemeen geassocieerd met de meest “adaptieve” eigenschappen die verband houden met hogere productiviteit en succes, inclusief vindingrijkheid en assertiviteit. Ze laten een hogere mate van positieve emotie en motivatie zien.
Veranderen naar een gezond streven
Veel perfectionisten zijn zich volledig bewust van hun neigingen. Dat is een belangrijke eerste stap om te evalueren waar je zit in het spectrum. Sommige mensen vinden misschien dat ze strikt één subtype zijn, terwijl anderen ontdekken dat ze een klein beetje van elk type in zich hebben.
Ongeacht het subtype hebben de meeste perfectionisten een moment waarop ze beseffen dat dit persoonskenmerk niet langer positief voor hen uitwerkt. Misschien voelen ze zich zo opgebrand op het werk dat ze elke dag het kantoor verlaten met de gedachte te willen stoppen.
Veranderen en focus op gezond streven is de middenweg tussen hoge prestaties en schadelijke over prestaties. In vergelijking met perfectionisten hebben gezonde strevers de neiging om wel de confrontatie aan te gaan met ongemakkelijke gevoelens. Denk aan onzekerheid en angst om uitstelgedrag. Zij zijn bereid alles uit de kast te trekken om negatieve feedback te voorkomen.
Een paar tips:
- Geniet van het groeiproces, ongeacht de uitkomst, in plaats van je alleen op resultaten te concentreren.
- Stel realistische maar hoge carrièredoelen voor jezelf, maar pas deze indien nodig aan.
- Geef toe dat je gewoon niet “alles kan doen” en delegeer wanneer dat nodig is.
- Ervaar een stabiel gevoel van eigenwaarde en herstel gemakkelijker van kleine tegenslagen en fouten door hier niet in te blijven hangen.
De perfecte balans vinden
Het bereiken van gezond streven is een proces, maar het is essentieel als je gezond wilt blijven en jezelf wilt pushen om meer te bereiken. Deze stappen kunnen je op weg helpen bij het ontmantelen van onaangepast perfectionisme die jou na verloop van tijd je helpen een meer evenwichtige, duurzame versie van succes te omarmen:
- Identificeer de verborgen beloning in perfectionisme.
Mensen blijven over het algemeen gedrag niet herhalen tenzij ze er een positief voordeel uit halen. Denk aan: nieuwe verantwoordelijkheden vermijden, erkenning en aandacht krijgen, jezelf beschermen tegen mislukkingen.
- Wees radicaal eerlijk over de kosten.
Is de beloning van het handhaven van onrealistische normen het waard en realiseer jij je welke prijs je hiervoor moet betalen? Hoewel het onmogelijk is om een prijskaartje te hangen aan de bescherming van je geestelijke gezondheid en welzijn. Maar je kan wel makkelijk kwantificeren wat perfectionisme je kost in termen van verloren tijd, productiviteit en nieuwe kansen.
- Laat de alles-of-niets-mentaliteit los.
Je bent geen mislukkeling omdat een project wordt opgeschort of omdat je negatieve feedback krijgt. Betrap jezelf erop als je overgaat in het worstcasescenario. Als je merkt dat je geobsedeerd bent door een tegenslag of fout, zoek dan perspectief. Probeer met een mentor of persoonlijke coach te praten die je kan helpen bij het bedenken van alternatieve manieren om de situatie te bekijken.
- Deel je grote doelen op in kleinere, meer realistische stappen.
Door meerdere mijlpalen en controlepunten te creëren, kunt je tijdens het werk evalueren en bijstellen.
- Vier je successen.
Neem de tijd om je overwinningen te vieren en ervan te genieten voordat je doorgaat naar het volgende grote doel.
Waardeer jezelf
Gezond streven gaat over het leren waarderen van zowel jezelf als de mensen om je heen. Vraag om hulp. Delegeer en machtig de mensen om je heen om verantwoordelijkheid te nemen in plaats van te denken dat succes alleen op jouw schouders rust. Hoewel perfectionisme een belemmering kan zijn, kan gezond streven je gewoonten ten goede veranderen. Na verloop van tijd ben je in staat om zelf je label ‘perfectionist’ van je af te gooien, omdat je tevreden en gelukkig kan zijn met wie je bent.
Als gezond streven een hele uitdaging voor jou is:
Gedragsveranderingen zijn nooit makkelijk. Na de zoveelste poging en evenzo vaak opvolgende mislukking, kan de moed je in de schoenen zakken. Soms is een beetje hulp al genoeg om jou wél te laten slagen om een gezonde strever te worden. Als jij wel wat hulp kan gebruiken, overweeg dan eens een paar sessies met een persoonlijke coach. Deze professionals zijn samen met jou al snel in staat jou in een gezonde balans te krijgen. Meer weten? Neem contact met ons op om samen eens na te gaan wat jou het beste kan helpen.
Beste lezer, ken jij een collega die zichtbaar gebukt gaat onder het persoonskenmerk ‘perfectionisme’ ? Stuur dit blog dan eens aan hen door. De tips en richtinggevende adviezen zal hen mogelijk helpen groeien naar een gezonde strever, i.p.v. te blijven worstelen met de negatieve belemmeringen die perfectionisme kan betekenen in het leven van mensen.
